5 Kasım Günü Tarihte Neler Oldu?
5 Kasım tarihi, dünya ve Türkiye tarihi açısından önemli olayların yaşandığı bir gündür. Tarihi olayların yanı sıra, bu günde doğan ve vefat eden ünlü isimler de dikkat çekmektedir. Geçmişe dair bilgileri merak edenler için, bu yazıda 5 Kasım tarihinde yaşanan önemli olayları, doğumları ve ölümleri derledik. İşte 5 Kasım Günü Tarihte Neler Oldu?
5 Kasım Dünyada Ne Günü?
- 5 Kasım Dünya Tsunami Farkındalık Günü
- Guy Fawkes Gecesi
5 Kasım Tarihte Yaşanan Olaylar
- 1138 – Lý Anh Tông, 37 yıllık bir saltanata başlayarak iki yaşında Vietnam imparatoru olarak tahta çıktı.
- 1499 – Jehan Lagadeuc tarafından yazılan Catholicon Yayını; bu ilk Bretonca sözlük ve aynı zamanda ilk Fransızca sözlüktür.
- 1556 – Hindistan’daki Babür İmparatorluğu, II. Panipat Zaferi’ni kazanarak eski gücüne kavuştu.
- 1605 – Guy Fawkes, İngiltere’de Westminster Sarayı’nı havaya uçurmaya çalıştı ve bu olay Barut komplosu olarak bilinir.
- 1638 – IV. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu, Musul’a girdi.
- 1757 – Prusya Kralı II. Friedrich, Yedi Yıl Savaşları’nda Fransa’yı Rosbach’da yendi.
- 1780 – Albay LaBalme komutasındaki Fransız-Amerikan kuvvetleri, Miami Şefi ‘Little Turtle’ tarafından yenildi.
- 1840 – Afganistan, İngilizlere teslim oldu.
- 1854 – İngiliz-Fransız Birleşik Donanması, Kırım Savaşı’nda Rus donanmasını yenilgiye uğrattı.
- 1895 – Rochester, New York’tan George B. Selden, benzinle çalışan otomobil için ilk ABD patentini aldı.
- 1898 – Negrese milliyetçileri, İspanyol yönetimine karşı ayaklandı ve kısa ömürlü Negros Cumhuriyeti’ni kurdu.
- 1911 – İtalya, Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan etti ve Trablus ve Sirenayka’yı ilhak etti.
- 1912 – ABD Başkanlık seçimlerini Woodrow Wilson kazandı.
- 1914 – Birleşik Krallık ve Fransa, Osmanlı İmparatorluğuna savaş ilan etti.
- 1919 – Gaziantep, Fransız kuvvetleri tarafından işgal edildi.
- 1922 – İsmet Paşa başkanlığındaki TBMM Delegasyonu, Lozan Barış Konferansına katılmak üzere İsviçre’ye hareket etti.
- 1924 – Çin’in “Küçük İmparator”u Puyi, krallık sarayından çıkarıldı.
- 1925 – Benito Mussolini, sol partilerin tümünü kapattı.
- 1925 – Ankara Hukuk Fakültesi, Atatürk tarafından açıldı.
- 1930 – İlk televizyon reklamı Londra’da gösterildi.
- 1934 – Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü Türkiye’de kuruldu.
- 1936 – Eski adı Mekteb-i Mülkiye olan Siyasal Bilgiler Okulu İstanbul’dan Ankara’ya taşındı.
- 1939 – Hatay ilinde 5 sandalye için milletvekili ara seçimi yapıldı.
- 1940 – ABD Başkanlık seçimlerini Franklin D. Roosevelt kazandı.
- 1942 – II. Dünya Savaşı günlerinde, lokantalara ve birahanelere ekmek verilmesi yasaklandı.
- 1945 – Kolombiya, Birleşmiş Milletler örgütüne üye oldu.
- 1956 – Sovyet tankları Macaristan’daki ayaklanmayı bastırdı; Janos Kadar başkanlığında yeni bir hükümet kuruldu.
- 1957 – Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Hikmet Kıvılcımlı tutuklandı.
- 1964 – Türkiye-Sovyetler Birliği Kültür Anlaşması imzalandı.
- 1968 – ABD Başkanlık seçimlerini Richard M. Nixon kazandı.
- 1972 – Bülent Ecevit, İsmet İnönü için iyi dileklerde bulundu.
- 1979 – Ayetullah Humeyni, ABD’yi en büyük şeytan ilan etti.
- 1984 – Güney Afrika Cumhuriyeti’nde ırkçılığa karşı genel grev yapıldı.
- 1986 – İstanbul Ortodoks Fener Rum Patrikhanesi’nin yeniden yapılmasına izin verildi.
- 1991 – Filipinler’de meydana gelen selde yaklaşık 7000 kişi hayatını kaybetti.
- 1994 – 45 yaşındaki George Foreman, Michael Moorer’ı nakavt ederek en yaşlı ağır sıklet boks şampiyonu oldu.
- 1996 – ABD Başkanlık seçimlerini Bill Clinton kazandı.
- 2006 – Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin, 148 Şiinin öldürülmesi suçundan idam cezasına çarptırıldı.
5 Kasım’da Doğanlar
- 1271 – Mahmud Gazan, Moğol Hükümdarı (ö. 1304)
- 1615 – İbrahim, Osmanlı’nın 18. Padişahı (ö. 1648)
- 1667 – Christoph Ludwig Agricola, Alman ressam (ö. 1719)
- 1827 – Nikolay Severtzov, Rus doğa tarihçisi (ö. 1885)
- 1851 – Charles Dupuy, Fransız siyaset adamı (ö. 1923)
- 1854 – Paul Sabatier, Fransız kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1941)
- 1873 – Edwin Flack, Avustralyalı atlet ve tenisçi (ö. 1935)
- 1892 – John Alcock, İngiliz havacı (ö. 1919)
- 1892 – J. B. S. Haldane, İngiliz genetikçi (ö. 1964)
- 1893 – Raymond Loewy, Fransız asıllı Amerikalı endüstriyel tasarımcı (ö. 1986)
- 1911 – Roy Rogers, Amerikalı aktör (ö. 1998)
- 1913 – Vivien Leigh, İngiliz sinema oyuncusu (ö. 1967)
- 1920 – Douglass North, Amerikalı ekonomist (ö. 2015)
- 1921 – György Cziffra, Macar piyanist (ö. 1994)
- 1921 – Fevziye Fuad, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin ilk eşi (ö. 2013)
- 1922 – Maria Garbowska-Kierczyńska, Polonyalı oyuncu (ö. 2016)
- 1922 – Yitzchok Scheiner, Amerikalı haham (ö. 2021)
- 1923 – Biserka Cvejić, Sırp opera sanatçısı (ö. 2021)
- 1926 – John Berger, İngiliz yazar (ö. 2017)
- 1930 – Wim Bleijenberg, Hollandalı futbolcu (ö. 2016)
- 1931 – Gil Hill, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
- 1931 – Ike Turner, Amerikalı müzisyen (ö. 2007)
- 1936 – Michael Dertouzos, Yunan-Amerikalı akademisyen (ö. 2001)
- 1936 – Uwe Seeler, Alman futbolcu (ö. 2022)
- 1938 – Joe Dassin, Amerikalı-Fransız şarkıcı (ö. 1980)
- 1941 – Arthur Garfunkel, Amerikalı şarkıcı (ö. 2021)
- 1943 – Sam Shepard, Amerikalı oyun yazarı (ö. 2017)
- 1945 – Peter Pace, Amerikalı general (ö. 2021)
- 1945 – Aleka Papariga, Yunan siyasetçi
- 1948 – Peter Hammill, İngiliz besteci
- 1948 – William D. Phillips, Amerikalı fizikçi (ö. 1997)
- 1949 – Armin Shimerman, Amerikalı oyuncu
- 1950 – Thorbjørn Jagland, Norveçli siyasetçi
- 1952 – Vandana Shiva, Hint çevreci (ö. 2021)
- 1952 – Bill Walton, Amerikalı basketbolcu
- 1953 – Oleh Blohin, Ukraynalı futbol teknik direktörü
- 1953 – Brad Fuller, Amerikalı müzisyen (ö. 2016)
- 1954 – Vincenzo D’Amico, İtalyan futbolcu (ö. 2023)
- 1954 – Alejandro Sabella, Arjantinli teknik direktör (ö. 2020)
- 1954 – Jeffrey Sachs, Amerikalı ekonomist
- 1955 – Kris Jenner, Amerikalı iş insanı
- 1956 – Lavrendis Maheriças, Yunan rock müzisyeni (ö. 2019)
- 1958 – Robert Patrick, Amerikalı aktör
- 1959 – Bryan Adams, Kanadalı müzisyen
- 1960 – Tilda Swinton, İngiliz oyuncu
- 1961 – Alan G. Poindexter, Amerikalı astronot (ö. 2012)
- 1963 – Hans Gillhaus, Hollandalı futbolcu
- 1963 – Tatum O’Neal, Amerikalı oyuncu (ö. 2022)
- 1963 – Jean-Pierre Papin, Fransız futbolcu
- 1964 – Abedi Pele, Ganalı futbolcu
- 1965 – Famke Janssen, Hollandalı oyuncu
- 1968 – Sam Rockwell, Amerikalı oyuncu
- 1969 – Meltem Cumbul, Türk oyuncu
- 1971 – Jonny Greenwood, İngiliz müzisyen
- 1972 – İdil Fırat, Türk oyuncu
- 1972 – Sergen Yalçın, Türk futbolcu
- 1974 – Angela Gossow, Alman müzisyen
- 1974 – Dado Pršo, Hırvat futbolcu
- 1977 – Murat Evgin, Türk şarkıcı
- 1977 – Richard Wright, İngiliz futbolcu
- 1978 – Xavier Tondo, İspanyol bisikletçi (ö. 2011)
- 1978 – Bubba Watson, Amerikalı golfçü
- 1979 – Mihalis Haciyannis, Kıbrıs Rumu şarkıcı
- 1979 – David Suazo, Honduraslı futbolcu
- 1980 – Christoph Metzelder, Alman futbolcu
- 1980 – Antonella Del Core, İtalyan voleybolcu
- 1980 – Orkun Usak, Türk futbolcu
- 1983 – Alexa Chung, İngiliz sunucu
- 1983 – Mike Hanke, Alman futbolcu
- 1984 – Eliud Kipchoge, Kenyalı koşucu
- 1985 – Pınar Saka, Türk koşucu
- 1986 – BoA, Güney Koreli şarkıcı
- 1986 – Ian Mahinmi, Fransız basketbolcu
- 1986 – Kasper Schmeichel, Danimarkalı futbolcu
- 1987 – Kevin Jonas, Amerikalı müzisyen
- 1987 – Çağlar Ertuğrul, Türk oyuncu
- 1987 – O. J. Mayo, Amerikalı basketbolcu
- 1991 – Lyubov İlyuşeçkina, Rus buz patenci
- 1991 – Shōdai Naoya, Japon sumo güreşçisi
- 1992 – Marco Verratti, İtalyan futbolcu
- 1993 – George Long, İngiliz kaleci
5 Kasım Ölen Ünlüler
- 1370 – III. Casimir, Lehistan Krallığı’nın hükümdarı (d. 1310)
- 1515 – Mariotto Albertinelli, İtalyan ressam (d. 1474)
- 1848 – Josua Heilmann, Fransız mucit (d. 1796)
- 1879 – James Clerk Maxwell, matematikçi ve fizikçi (d. 1831)
- 1914 – August Weismann, Alman biyolog (d. 1834)
- 1930 – Christiaan Eijkman, Nobel Tıp Ödülü sahibi (d. 1858)
- 1930 – Luigi Facta, İtalyan siyasetçi (d. 1861)
- 1934 – Carl Charlier, İsveçli astronom (d. 1862)
- 1937 – Bolesław Leśmian, Polonyalı şair (d. 1877)
- 1937 – Yeğişe Çarents, Ermeni şair (d. 1897)
- 1942 – Kiyoura Keigo, Japonya’nın 13. başbakanı (d. 1850)
- 1943 – Frank Campeau, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1864)
- 1944 – Alexis Carrel, Fransız cerrah (d. 1873)
- 1955 – Charley Toorop, Hollandalı ressam (d. 1891)
- 1955 – Maurice Utrillo, Fransız ressam (d. 1883)
- 1956 – Art Tatum, Amerikalı caz piyanisti (d. 1909)
- 1958 – Ahmet Muhtar Cilli, Türk siyasetçi (d. 1871)
- 1960 – Mack Sennett, film yapımcısı (d. 1880)
- 1968 – Vasil Makuh, Ukraynalı eylemci (d. 1927)
- 1972 – Alfred Schmidt, Eston halterci (d. 1898)
- 1973 – İsmail Dümbüllü, Türk sanatçı (d. 1897)
- 1975 – Annette Kellermann, yüzücü ve yazarı (d. 1887)
- 1975 – Edward Lawrie Tatum, Nobel Tıp Ödülü sahibi (d. 1909)
- 1977 – Aleksey Stahanov, Sovyet madencisi (d. 1906)
- 1985 – Arnold Çikobava, Gürcü dilbilimci (d. 1898)
- 1985 – Spencer W. Kimball, dini lider (d. 1895)
- 1988 – Naşide Saffet Esen, Türk model (d. 1912)
- 1989 – Vladimir Horowitz, Rus piyanist (d. 1903)
- 1992 – Adile Ayda, diplomat (d. 1912)
- 1997 – Isaiah Berlin, filozof (d. 1909)
- 1998 – Momoko Kōchi, Japon oyuncu (d. 1932)
- 2002 – Marc Bonnefous, diplomat (d. 1924)
- 2005 – John Robert Fowles, yazar (d. 1926)
- 2006 – Bülent Ecevit, Türk siyasetçi (d. 1925)
- 2007 – Nils Liedholm, futbolcu (d. 1922)
- 2010 – Jill Clayburgh, oyuncu (d. 1944)
- 2014 – Manitas de Plata, flamenko gitaristi (d. 1921)
- 2015 – Nora Brockstedt, Norveçli şarkıcı (d. 1923)
- 2015 – Czesław Kiszczak, Polonya generali (d. 1925)
- 2017 – Renzo Calegari, İtalyan çizgi roman sanatçısı (d. 1933)
- 2017 – Robert Knight, Amerikalı şarkıcı (d. 1945)
- 2017 – Mansur bin Mukrin bin Abdülaziz el-Suud, iş insanı (d. 1974)
- 2017 – Dionatan Teixeira, Slovak futbolcu (d. 1992)
- 2019 – Omero Antonutti, İtalyan oyuncu (d. 1935)
- 2019 – William Wintersole, Amerikalı oyuncu (d. 1931)
- 2020 – Jim Marurai, Cook Adalı siyasetçi (d. 1947)
- 2020 – Barbara McAulay, Avustralyalı atlamacı (d. 1929)
- 2020 – Reynaert, Belçikalı şarkıcı (d. 1955)
- 2020 – Géza Szőcs, Macar şair (d. 1953)
- 2020 – Jean-Pierre Vincent, Fransız tiyatro yönetmeni (d. 1942)
- 2021 – Marília Mendonça, Brezilyalı şarkıcı (d. 1995)
- 2021 – Ross Tolleson, Amerikalı iş adamı (d. 1956)
- 2022 – Aaron Carter, rapçi (d. 1987)
- 2022 – Bob Le Sueur, insan hakları aktivisti (d. 1920)
- 2022 – Karmenu Mifsud Bonnici, Maltalı siyasetçi (d. 1933)
- 2022 – Bill Treacher, oyuncu (d. 1930)
