9 Kasım Günü Tarihte Neler Oldu?
Her yıl 9 Kasım’da, dünya genelinde ve Türkiye’de tarihte yaşanan önemli olaylar, doğumlar ve ölümler hatırlanıyor. Bu özel gün, pek çok tarihi olayın yanı sıra ünlü isimlerin yaşamlarına dair önemli anıların da gün yüzüne çıktığı bir tarih. Biz de bu yazımızda 9 Kasım tarihine damgasını vurmuş olayları, dünyaca ünlü isimlerin doğum ve ölüm günlerini derledik. İşte 9 Kasım günü tarihte yaşananlar:
9 Kasım Dünyada Ne Günü?
- 9 Kasım Dünya Özgürlük Günü
- Alman Birliği Günü
9 Kasım Tarihte Yaşanan Olaylar
- 1888 – Karındeşen Jack, beşinci kurbanı Mary Jane Kelly’yi öldürdü.
- 1912 – Yunanistan, Selanik’i işgal etti.
- 1918 – Almanya’da Weimar Cumhuriyeti ilan edildi.
- 1921 – Benito Mussolini, İtalya’da Ulusal Faşist Parti’yi kurdu.
- 1924 – Refet Paşa, Rauf Bey ve Adnan Bey’in bulunduğu bir grup milletvekili Halk Fırkası’ndan istifa etti.
- 1930 – Avusturya’da yapılan seçimleri sosyalistler kazandı; Naziler ve komünistler Parlamentoya giremedi.
- 1936 – Montreux Boğazlar Sözleşmesi yürürlüğe girdi.
- 1937 – Japonya, Şanghay’a girdi.
- 1938 – Kristal Gece: Yahudilere karşı toplu saldırılar başladı; Berlin’de 7 bin Yahudi dükkânı yağmalandı, yüzlerce sinagog ateşe verildi ve çok sayıda Yahudi öldürüldü.
- 1953 – Kamboçya, Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.
- 1968 – ABD’nin Illinois Eyaletinde, 5.4 büyüklüğünde deprem meydana geldi.
- 1977 – Başbakan Süleyman Demirel, eleştirileri yanıtladı: “70 sente muhtaç olduğumuz devirde hacılarımıza 70 milyon dolar bulduk.”
- 1982 – İki gün önce %91.37 “EVET” oyuyla kabul edilen 1982 Anayasası yürürlüğe girdi; Kenan Evren, Türkiye’nin 7. Cumhurbaşkanı oldu.
- 1985 – Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in Necmettin Erbakan’a tepkisi: “Yarın aynı zamanda Atatürk’ün ölümünün yıl dönümü. Erbakan böyle bir günde Ankara’da bulunur mu? Onun başkenti Konya. Elbette oraya gidecek.”
- 1985 – Satrançta Gary Kasparov, Anatoly Karpov’u yenerek Dünya satranç şampiyonu oldu.
- 1988 – Galatasaray Futbol Takımı, Şampiyon Kulüpler Kupası’nda çeyrek finale yükseldi; İstanbul’da Neuchâtel Xamax takımını 5-0 yendi.
- 1988 – Sosyaldemokrat Halkçı Parti Milletvekili Fikri Sağlar, 1980-1988 arasında işkenceden 149 kişinin öldüğünü açıkladı.
- 1989 – Kenan Evren’in Cumhurbaşkanlığı görevi sona erdi; Turgut Özal Cumhurbaşkanı seçildi.
- 1989 – Doğu Alman Hükûmeti, iki Almanya arasında seyahati serbest bırakması üzerine, binlerce kişi Berlin Duvarı’nı aşarak Batıya geçmeye başladı; 13 Ağustos 1961’de inşa edilen Duvar’ın yıkılmasıyla Soğuk Savaş dönemi sona erdi.
- 1990 – Mary Robinson, İrlanda’nın ilk kadın Devlet Başkanı oldu.
- 1993 – Hırvat topçu bataryaları, Bosna’nın Mostar kentindeki Osmanlı Mostar Köprüsü’nü tahrip etti; köprü 16. yüzyılda yapılmıştı.
- 1994 – Urfa tüneline törenle su verildi; tünel, Fırat’ın suyunu Harran’a kavuşturacak.
- 1994 – Aziz Nesin, “Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü”nü aldı; ödül, merkezi New York’ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi tarafından verildi.
- 1995 – Avrupa Parlamentosu, hapisteki DEP milletvekili Leyla Zana’ya Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü verdi.
- 2005 – Şemdinli’de patlayan bir bombanın ardından olaylar çıktı.
- 2011 – Van’da 5.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
- 2020 – Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ Savaşı’nı bitiren Ateşkes Antlaşması imzalandı.
9 Kasım’da Doğan Ünlüler
- 1389 – Isabella, II. Richard’ın ikinci eşi olarak İngiltere Kraliçesi (ö. 1409)
- 1606 – Hermann Conring, Alman entelektüeli (ö. 1681)
- 1683 – II. George, 1727-1760 arasında Büyük Britanya kralı (ö. 1760)
- 1818 – İvan Sergeyeviç Turgenyev, Rus romancı ve oyun yazarı (ö. 1883)
- 1819 – Annibale de Gasparis, İtalyan astronom (ö. 1892)
- 1841 – VII. Edward, Büyük Britanya Kralı (ö. 1910)
- 1868 – Marie Dressler, Akademi Ödülü sahibi Kanadalı oyuncu (ö. 1934)
- 1877 – Muhammed İkbal, Pakistanlı şair (ö. 1938)
- 1877 – Enrico De Nicola, İtalya Cumhuriyeti’nin 1. Cumhurbaşkanı (ö. 1959)
- 1883 – Edna May Oliver, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1942)
- 1885 – Theodor Kaluza, Alman matematikçi ve fizikçi (ö. 1954)
- 1885 – Hermann Weyl, Alman matematikçi (ö. 1955)
- 1891 – Louisa E. Rhine, Amerikalı botanikçi ve parapsikoloji alanındaki çalışmalarıyla tanınan (ö. 1983)
- 1894 – Dietrich von Choltitz, II. Dünya Savaşı sırasında Alman general (ö. 1966)
- 1894 – Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (ö. 1958)
- 1897 – Ronald George Wreyford Norrish, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1978)
- 1904 – Viktor Brack, Nazi savaş suçlusu (ö. 1948)
- 1914 – Hedy Lamarr, Avusturyalı oyuncu ve mucit (ö. 2000)
- 1918 – Spiro Agnew, Amerikalı siyasetçi ve ABD’nin 39. Başkan Yardımcısı (ö. 1996)
- 1918 – Thomas Ferebee, Hiroşima’ya atom bombası atan Enola Gay uçağının pilotu (ö. 2000)
- 1919 – Eva Todor, Brezilyalı oyuncu (ö. 2017)
- 1921 – Viktor Çukarin, Sovyet jimnastikçi (ö. 1984)
- 1922 – Dorothy Dandridge, Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı (ö. 1965)
- 1922 – Imre Lakatos, Macar filozof (ö. 1974)
- 1923 – Elizabeth Hawley, Amerikalı kadın gazeteci ve gezi yazarı (ö. 2018)
- 1925 – Alistair Horne, İngiliz gazeteci ve tarihçi (ö. 2017)
- 1925 – Lelio Lagorio, İtalyan siyasetçi ve bürokrat (ö. 2017)
- 1926 – Vicente Aranda, İspanyol film yönetmeni (ö. 2015)
- 1928 – Anne Sexton, Amerikalı şair ve yazar (ö. 1974)
- 1929 – Imre Kertész, Macar yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2016)
- 1931 – Carmencita Reyes, Filipinli siyasetçi ve hukukçu (ö. 2019)
- 1933 – Hamdi Ahmed, Mısırlı aktör, gazeteci ve siyasetçi (ö. 2016)
- 1934 – Ingvar Carlsson, İki kez İsveç Başbakanı olarak görev yapan İsveçli siyasetçi
- 1934 – Ronald Harwood, İngiliz yazar ve senarist (ö. 2020)
- 1934 – Carl Sagan, Amerikalı gök bilimci (ö. 1996)
- 1936 – Mikhail Tal, Sovyet Dünya satranç şampiyonu (ö. 1992)
- 1936 – Mary Travers, Amerikalı müzisyen ve şarkıcı (ö. 2009)
- 1944 – Phil May, İngiliz şarkıcı ve müzisyen (ö. 2020)
- 1945 – Charlie Robinson, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2021)
- 1946 – Marina Warner, İngiliz romancı ve tarihçi
- 1948 – Bille August, Danimarkalı senarist ve film yapımcısı
- 1948 – Luiz Felipe Scolari, Brezilyalı futbol teknik direktörü
- 1950 – Parekura Horomia, Yeni Zelandalı siyasetçi (ö. 2013)
- 1951 – Lou Ferrigno, Amerikalı oyuncu ve vücut geliştirici
- 1952 – Nejat Alp, Türk müzisyen
- 1955 – Fernando Meirelles, Akademi Ödülü’ne aday film yönetmeni
- 1960 – Andreas Brehme, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktör
- 1961 – Jill Dando, İngiliz televizyon sunucusu ve gazeteci (ö. 1999)
- 1964 – Sonja Kirchberger, Avusturyalı oyuncu
- 1967 – Daphne Guinness, Büyük Britanyalı sanatçı
- 1968 – Erol Sander, Türk asıllı Alman aktör
- 1969 – Roxanne Shante, Amerikalı hip hop müzisyeni ve rapçi
- 1970 – Chris Jericho, Amerikalı güreşçi
- 1970 – Scarface, Amerikalı hip hop sanatçısı
- 1971 – Sabri Lamouchi, Fransız millî futbolcu ve teknik direktör
- 1972 – Eric Dane, Amerikalı aktör
- 1973 – Gabrielle Miller, Kanadalı aktris
- 1974 – Alessandro Del Piero, İtalyan futbolcu
- 1974 – Giovanna Mezzogiorno, İtalyan oyuncu
- 1978 – Birol Namoğlu, Türk müzisyen ve Gripin’in vokalisti
- 1979 – Caroline Flack, İngiliz oyuncu ve televizyon sunucusu (ö. 2020)
- 1980 – Vanessa Minnillo, Amerikalı televizyon kişiliği
- 1980 – Mandy Lynn, Amerikalı manken
- 1981 – Gökçe Bahadır, Türk oyuncu
- 1981 – Jobi McAnuff, Jamaikalı millî futbolcu
- 1982 – Boaz Myhill, ABD doğumlu Galler vatandaşı futbolcu
- 1983 – Maite Perroni, Meksikalı oyuncu ve şarkıcı
- 1984 – Delta Goodrem, Avustralyalı pop şarkıcısı ve aktris
- 1984 – Seven, Güney Koreli şarkıcı
- 1987 – Şanışer, Türk müzik sanatçısı
- 1988 – Analeigh Tipton, Amerikalı artistik buz patenci ve oyuncu
- 1990 – Nosa Igiebor, Nijeryalı futbolcu
- 1993 – Halil Akbunar, Türk futbolcu
- 1993 – Peter Dunne, İngiliz profesyonel güreşçi
- 1996 – Momo, Japon şarkıcı, rapçi ve dansçı
9 Kasım Ölen Ünlüler
- 959 – VII. Konstantinos, Makedon Hanedanının dördüncü imparatoru (d. 905)
- 1187 – Gaozong, Çin’in Song Hanedanı’nın 10. imparatoru (d. 1107)
- 1492 – Molla Câmî, İranlı İslam alimi ve şair (d. 1414)
- 1778 – Giovanni Battista Piranesi, İtalyan arkeolog ve mimar (d. 1720)
- 1801 – Carl Stamitz, Alman besteci (d. 1745)
- 1856 – Étienne Cabet, Fransız felsefeci ve kuramcı (d. 1788)
- 1911 – Howard Pyle, Amerikalı yazar ve çizer (d. 1853)
- 1918 – Guillaume Apollinaire, Fransız şair (d. 1880)
- 1923 – Max Erwin von Scheubner-Richter, Alman siyasi aktivist (d. 1884)
- 1932 – Nadejda Alliluyeva, SSCB lideri Josef Stalin’in ikinci eşi (d. 1901)
- 1937 – Ramsay MacDonald, Britanyalı siyasetçi ve Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1866)
- 1938 – Vasili Blyuher, Sovyetler Birliği Mareşali (d. 1889)
- 1939 – Ali Cemal Ben’im, Türk asker ve ressam (d. 1881)
- 1940 – Neville Chamberlain, İngiliz siyasetçi ve Başbakan (d. 1869)
- 1942 – Edna May Oliver, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1883)
- 1952 – Chaim Weizmann, İsrail’in ilk Devlet Başkanı (d. 1874)
- 1953 – Dylan Marlais Thomas, İngiliz şair (d. 1914)
- 1953 – İbn Suud, Suudi Arabistan’ın kurucusu (d. 1875)
- 1961 – Ferdinand Bie, Norveçli atlet (d. 1888)
- 1970 – Charles de Gaulle, Fransız asker ve Cumhurbaşkanı (d. 1890)
- 1972 – Namık Zeki Aral, Türk maliyeci (d. 1888)
- 1983 – Rüştü Erdelhun, Türk asker ve Genelkurmay Başkanı (d. 1894)
- 1990 – Kerim Korcan, Türk yazar (d. 1918)
- 1991 – Yves Montand, İtalyan asıllı Fransız aktör ve şarkıcı (d. 1921)
- 1995 – Yılmaz Zafer, Türk sinema oyuncusu (d. 1956)
- 1997 – Helenio Herrera, Arjantin kökenli Fransız futbolcu ve teknik direktör (d. 1910)
- 1997 – Carl Gustav Hempel, Alman filozof (d. 1905)
- 2001 – Giovanni Leone, İtalyan siyasetçi (d. 1908)
- 2003 – Art Carney, Amerikalı oyuncu (d. 1918)
- 2004 – Emlyn Hughes, İngiliz futbolcu (d. 1947)
- 2004 – Stieg Larsson, İsveçli yazar (d. 1954)
- 2006 – Ed Bradley, Amerikalı gazeteci (d. 1941)
- 2006 – Markus Wolf, Doğu Alman casusu (d. 1923)
- 2008 – Miriam Makeba, Güney Afrikalı şarkıcı (d. 1932)
- 2010 – Enver Demirbağ, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1935)
- 2012 – Milan Čič, Slovak siyasetçi (d. 1932)
- 2013 – Savaş Ay, Türk gazeteci ve muhabir (d. 1954)
- 2015 – Ernst Fuchs, Avusturyalı ressam ve sanatçı (d. 1930)
- 2016 – Greg Ballard, Amerikalı eski NBA oyuncusu (d. 1955)
- 2017 – Mehmet Baturalp, Türk eski millî basketbolcu (d. 1936)
- 2017 – Chuck Mosley, Amerikalı şarkıcı (d. 1959)
- 2018 – Albert Bitran, Fransız ressam (d. 1931)
- 2019 – Džemma Lija Skulme, Letonyalı sanatçı (d. 1925)
- 2020 – Virginia Bonci, Rumen atlet (d. 1949)
- 2020 – Tom Heinsohn, profesyonel basketbolcu (d. 1934)
- 2020 – Israel Horovitz, Amerikalı yazar (d. 1939)
- 2020 – Marco Santagata, İtalyan akademisyen ve yazar (d. 1947)
- 2020 – Amadou Toumani Touré, Mali eski devlet başkanı (d. 1948)
- 2021 – Jerry Douglas, Amerikalı aktör (d. 1932)
- 2022 – Gal Costa, Brezilyalı şarkıcı (d. 1945)
- 2022 – Mattis Hætta, Norveçli şarkıcı (d. 1947)
- 2022 – Garrick Roberts, İrlandalı müzisyen (d. 1950)
