Türkiye’nin İnternet Özgürlüğü Durumu
ABD merkezli düşünce kuruluşu Freedom House’un her yıl yayınladığı “İnternette Özgürlükler Raporu”na göre, Türkiye, 2023 yılında da internetin özgür olmadığı ülkeler arasında yer almayı sürdürüyor. Bu rapor, dijital alandaki insan hakları ihlalleri üzerine yapılan kapsamlı bir çalışma olup, dünya genelindeki internet kullanıcılarının %87’sini temsil eden 72 ülkedeki internet özgürlüğünü değerlendiriyor. Mevcut rapor, Haziran 2023 ile Mayıs 2024 arasındaki dönemi kapsıyor.
VOA Türkçe’nin haberine göre, bugün yayımlanan raporda Türkiye, Rusya, Çin, Suudi Arabistan, İran ve Mısır gibi ülkelerle birlikte “internetin özgür olmadığı ülkeler” kategorisinde değerlendirilmeye devam ediyor. Raporda, ülkeler arasındaki internet sansürünü gösteren tabloda Türkiye, sosyal medyanın, siyasi, sosyal ve dini içerikli internet sayfalarının yasaklandığı, internet kullanıcılarının hapsedilebildiği ve kullanıcıların fiziksel saldırılara uğradığı ya da öldürüldüğü durumlarla öne çıkıyor.
Haklar Alanında Süregelen Geri Dönüş
Freedom House’un “Freedom on the Net” raportörlüğünü yürüten Gürkan Özturan, VOA Türkçe’ye verdiği demeçte, Türkiye’de bir önceki yıla göre altyapı yatırımları sayesinde bir puanlık bir artış yaşandığını, ancak haklar alanındaki gerilemenin devam ettiğine dikkat çekti. Özturan, küresel ölçekte internet özgürlüklerinde bir düşüş yaşandığını belirterek, “Dünya genelinde eğilim, daha otoriter ve baskıcı yönetimlerin dijital alandaki etkisini arttırdığını gösteriyor. Ancak Türkiye, bu dönemde keyfi erişim kesintileri, sosyal medya platformlarının engellenmesi, habere erişim kısıtlamaları ve kullanıcıların tutuklanması gibi olumsuz örneklerle dikkat çekti ve bu durum, Türkiye’yi dünyada kötü bir örnek haline getirdi” şeklinde konuştu.
Ruanda’nın Gerisinde Kalıyoruz
Özturan, “özgür olmayan ülkeler” sıralamasında Türkiye’nin Birleşik Arap Emirlikleri ve Venezuela’dan çok az daha iyi bir konumda olduğunu, Ruanda, Kazakistan ve Azerbaycan’ın ise gerisinde bulunduğunu ifade etti. Raporda, küresel internet özgürlüğünün 14’üncü kez gerilediği vurgulanırken, Myanmar ve Çin, internet özgürlüğü açısından en kötü durumda olan ülkeler olarak sıralandı.
Türkiye ile ilgili raporun detaylarında, mobil internet hızlarındaki artışa ve kısıtlama vakalarındaki azalmaya rağmen, sosyal medya paylaşımları nedeniyle verilen uzun hapis cezaları, yaygın erişim engelleri ve içerik kaldırma kararlarıyla birlikte yanlış bilgilerin yayılmasının internet özgürlüğünü ciddi şekilde etkilediği belirtiliyor. Temmuz 2023’te sosyal medya platformu X’e uygulanan reklam yasağının, X’in Türkiye’de yerel bir ofis açması ve yerel bir temsilci atamasının ardından Mayıs 2024’te sona erdiği kaydedildi. Ayrıca, Aralık 2023’te 17 sanal özel ağ (VPN) hizmetinin mahkeme kararı olmaksızın engellenmesi, çevrimiçi medya ortamını daha da daraltan bir adım olarak değerlendirildi. Mayıs 2024’te ise, eski HDP eş başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu 20 Kürt siyasetçinin, 2014 yılına kadar uzanan sosyal medya paylaşımları nedeniyle 9 ila 42 yıl arasında değişen hapis cezasına çarptırıldığı raporlandı.
Kaynak: Sözcü
