Nasa’nın Ayda Atık Yönetimi Çalışmaları
NASA, uzayda insan yaşamını sürdürebilmek için ayda uygun yaşam koşulları yaratma çabalarına uzun süredir devam ediyor. Bu süreçte, hayatın var olduğu her yerde tuvaletin de zorunlu olduğu gerçeği göz önüne alındığında, uzaydaki atık yönetimi NASA için kritik bir sorun haline gelmiştir. Uzay ajansı, bu önemli sorunu yalnızca kendi bilim insanlarına değil, tüm dünyaya sormakta ve bu konuda çözümler aramaktadır. Ancak bu, çoktan seçmeli bir soru değil; zira NASA’nın bu sorunun cevabını henüz bilmediği belirtiliyor. Uzay ajansı, bu sorunu çözebilecek olanlara 3 milyon dolar ödül teklif ediyor.
Ay’a giden ilk astronotlar; Neil Armstrong, Michael Collins ve Buzz Aldrin, görevleri sırasında atıklarının önemli bir kısmını uzay takımlarına bağlı tanklara boşaltmışlardı. Eğer tuvalet ihtiyacı çok büyükse, astronotlar boşaltımlarını bir torba aracılığıyla yapmaktaydılar. Bu içerisi dışkı dolu torbalar ve tanklar, ay misyonu boyunca astronotların yanında taşınmıştı. Hatta, bu tank ve torbaların yaklaşık 70’i şu an hala ay yüzeyinde bir köşede durmakta. Neil Armstrong’un ayda çektiği ilk fotoğraf, bu torbalardan birini de içeriyor.
Neil Armstrong’un ‘dışkı torbasını’ çektiği fotoğraf
NASA’nın çözüm arayışında olduğu sorun yalnızca insan dışkısı ile sınırlı değil. Uzayda tüketilen yiyeceklerin ambalajları ve diğer atıklar da NASA’nın hedef kitlesinde yer alıyor. Bu bağlamda, NASA, atık yönetimi sorunlarına kalıcı çözümler bulmak amacıyla LunaRecycle Challenge (AyDönüşüm Yarışması) adında bir yarışma başlattı.
AYDA ATIK KALMAYACAK
Yarışma, ayda birikecek insan atıklarının yalnızca imha edilmesini değil, aynı zamanda geri dönüştürülmesini de zorunlu kılıyor. NASA, gelecekte kurmayı planladığı ay kolonilerinde neredeyse hiç atık bırakmamayı hedefliyor. Bunun için, kıyafetten elektronik cihazlara kadar her şeyi atıklardan geri dönüştüren tesisler kurmayı amaçlıyor. NASA’nın Kitle Kaynak Programı Yöneticisi Amy Kaminski, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Hem gezegenimizden uzakta hem de Dünya’da keşifler yaparken ve araştırmalar yürütürken, sürdürülebilir bir şekilde çalışmak NASA için önemli bir husustur” dedi. Ayrıca, “Bu yarışmayla, Ay’daki atık yönetimi konusunda insanlığın yenilikçi çözümlerini destekliyoruz. Bir gün, ayda öğrendiklerimizi de Dünya’ya taşıyacağız” diye ekledi.
Yarışma, iki ana kola ayrılıyor. Birinci kol, atıkların stoklanması ve muhafazasına odaklanırken, ikinci kol ise “ay atıklarından” ürün üretimi üzerine yoğunlaşıyor. NASA, bu iki sorundan birine çözüm sunan kişi veya kişilere 3 milyon dolar ödül vaat ediyor. Bu ödül, Nobel ödülünün iki katından daha fazla olmasıyla dikkat çekiyor.
Kaynak: Sözcü
