Merkez Bankası’nın Döviz Kredilerine Yönelik Sınırlayıcı Adımları
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) döviz cinsi kredilere yönelik uyguladığı sınırlayıcı önlemlere rağmen, firmaların bu kredilere olan ilgisi devam ediyor. Yüksek faiz oranları ve yatay seyreden döviz kuru nedeniyle, yıl başından bu yana ticari kredilerdeki büyüme büyük ölçüde döviz kredilerinden kaynaklanıyor. Bankacılık sektöründe, Türk Lirası (TL) ticari krediler ile yabancı para kredileri neredeyse eşit hacme gelmiş durumda.
TCMB’nin güncel verilerine göre, ticari kredilerdeki 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme, 18 Ekim itibarıyla yüzde 21.5’ten yüzde 24.7’ye yükseldi. Ticari kredilerde ortalama birleşik faiz oranı yüzde 59 seviyelerinde seyrederken, dolar cinsi ticari kredilerde geçen hafta ortalama faiz oranı yüzde 7.8, Euro cinsi kredilerde ise yüzde 6.07 olarak kaydedildi. Bu gelişmeler ışığında, döviz cinsi kredi hacmi, yıl başından bu yana toplamda 34.4 milyar dolar artış gösterdi.
Tablo Bu Yıl Değişti
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayınlanan haftalık verilere göre, 18 Ekim itibarıyla bankaların döviz cinsi kredi hacmi 163.1 milyar dolar seviyesine ulaştı. Bu rakam, 5 trilyon 538.4 milyar liraya eşdeğerken, TL cinsi ticari krediler ise aynı dönemde 5 trilyon 961.3 milyar lira (175.5 milyar dolar) olarak belirlendi. Döviz kredilerinin hızlı bir artış göstermesi üzerine TCMB, 19 Temmuz 2024 tarihinde bu krediler için uygulanan yüzde 2 olan aylık büyüme sınırını yüzde 1.5’e indirdi. Bu kararın ardından, döviz cinsi ticari kredilerdeki büyüme, söz konusu üç aylık süreçte 8.4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
2018 yılının sonunda 182.2 milyar dolar olan döviz kredi hacmi, 2023 yılının sonuna gelindiğinde 128.6 milyar dolara kadar gerilemişti. Böylece, döviz kredi hacmi son beş yılda toplamda 53.4 milyar dolar azalmış ve bu durum firmaların döviz yükümlülüklerindeki riskin de azalmasına katkı sağlamıştı. Ancak, 2024 yılında faiz oranlarının artış gösterdiği dönemde, bu tablo yeniden değişmeye başladı.
Kamu Bankalarında Büyüme Yüksek
BDDK verileri, özellikle kamu bankalarının döviz cinsi ticari kredi büyümesinin yüksek seviyelerde seyrettiğini ortaya koyuyor. 19 Temmuz 2024’te TCMB’nin dövizle borçlanmaya yönelik sınırlayıcı tedbirleri devreye almasından bu yana geçen üç aylık dönemde, özel yerli ve yabancı bankaların döviz cinsi ticari kredi hacmi 3.5 milyar dolarlık bir artışla 84.5 milyar dolara ulaşmışken, kamu bankalarının döviz cinsi ticari kredi hacmi ise aynı dönemde 4.9 milyar dolarlık bir artışla 78.5 milyar dolara yükseldi.
Kaynak: Sözcü
