Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, devlete kesinleşmiş vergi borcu ve cezası bulunan 36 bin 806 mükellefin bugün kamuoyuna açıklanacağını duyurdu. Bakan Şimşek, bu mükelleflerin 30 bin 696’sının borcunun tahsilatının mümkün olmadığını belirtti. Vadesi geçmiş vergi ve ceza toplamının 914,9 milyar lira olduğunu ifade eden Şimşek, tahsil kabiliyeti olmayan alacak tutarının ise 812,8 milyar lira olduğunu vurguladı. Bu durum, toplam alacakların yüzde 88,8’inin tahsilat imkanının bulunmadığını gösteriyor.
Bakan Şimşek, vergi borcu bulunan mükelleflerin listesinin açıklanmasının önemine dikkat çekti. 5 milyon lira ve üzeri vergi borcu olanların, bugün Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde ilan edileceğini kaydetti. Mükellefleri iki ayrı liste halinde duyuracaklarını belirten Şimşek, ilk listede kesinleşen vergi ve ceza tarhiyatlarını, ikinci listede ise vadesi geçmiş ancak ödenmemiş vergi ve cezaları paylaşacaklarını açıkladı.
‘Gerçek Faaliyetleri Olmayan Mükellefler’
Şimşek, kesinleşen tarhiyatlar listesinin 2 bin 464 mükellefi kapsadığını ve bu mükelleflerin toplamda 53 milyar lira vergi ve ceza ile karşı karşıya olduğunu bildirdi. Bu mükelleflerin 419’unun gerçek kişi, 2 bin 45’inin ise tüzel kişi olduğunu belirten Şimşek, listede yer alan mükelleflerin yalnızca 299’unun faal olduğunu ve toplam mükelleflerin yüzde 12,1’ini oluşturduğunu söyledi. Terk mükellef sayısının ise 2 bin 165 olduğunu ifade etti. Bu mükellefler için kesinleşen vergi ve ceza tutarının 46,6 milyar lira olduğunu belirtti.
Şimşek, listede bulunan mükelleflere “vergi borçlusu” denilemeyeceğini, zira bu kişilerin vergi beyanlarında eksiklikler bulunduğunu ya da hiç beyanname vermediklerini, hatta haksız yere vergi iadesi aldıklarını açıkladı. Kesinleşen tarhiyatların ödenmiş olmasının listeye dahil edilme açısından bir engel teşkil etmediğini belirtti. Ayrıca, bu mükelleflerin çoğunun gerçek bir faaliyeti bulunmadığını, sahte belge düzenleme veya vergi kaçırma amacıyla kurulduğunu vurguladı. Listede yer alan 2 bin 464 mükelleften 1752’sinin bu türden olduğunu belirten Şimşek, bu gruba ait kesinleşen vergi ve ceza tutarının 42,9 milyar lira olduğunu, bu tutarın toplamın yüzde 81,1’ine tekabül ettiğini ifade etti.
‘Sahte Belge Düzenleyenler Yapay Zeka ile Tespit Edilecek’
Bakan Şimşek, sahte belge düzenleyen işletmelerle mücadele için çeşitli yasal düzenlemeler yapıldığını, ancak bazı düzenlemelerin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğini belirtti. Yeni yasal düzenlemelerin çıkarıldığını ve bazılarının onaylandığını aktardı. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında, sahtecilik yapan mükellefleri tespit etmek için yapay zeka teknolojilerinden yararlanacaklarını duyurdu. Sahte belge düzenleme riski yüksek olan mükellefleri ve haksız iade talep edenleri tespit etmek için TÜBİTAK Yapay Zeka Enstitüsü ile bir proje başlatıldığını belirtti. Bu sayede, devletten haksız iade almak veya sahte belge düzenlemek amacıyla kurulan işletmelerin çok kısa sürede tespit edilebileceği ve bunların mükellefiyetlerinin kapatılabileceği ifade edildi. Bu sistemin, hem dürüst mükelleflerin hem de kamunun menfaatini koruyacağını vurguladı.
‘Uzun Süreli Borçlar’
İkinci listede, 31 Aralık 2023 itibarıyla vadesi geçmiş, 30 Eylül’e kadar ödenmemiş, tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan vergi ve cezalara ilişkin açıklama yapılacağını belirten Şimşek, bu listedeki mükellef sayısının 36 bin 806 olduğunu kaydetti. Bu mükelleflerin 7 bin 948’inin gerçek kişi, 28 bin 858’inin ise tüzel kişi olduğunu ifade etti. Faaliyet gösteren mükellef sayısının 4 bin 807 olduğunu ve bu sayının toplam mükelleflerin yüzde 13,1’ini oluşturduğunu belirtti. Terk mükellef sayısının ise 31 bin 999 olduğunu açıkladı. Bu mükelleflerin vadesi geçmiş vergi ve ceza toplamının 914,9 milyar lira olduğuna dikkat çekti.
Faal mükelleflerin toplam borç tutarının 113,8 milyar lira olup, bu tutarın toplam borç içindeki oranının yüzde 12,4 olduğunu belirten Bakan Şimşek, terk mükelleflerin borç tutarının ise 801,1 milyar lira olduğunu söyledi. 36 bin 806 mükellefin 30 bin 696’sının borcunun tahsil kabiliyeti olmadığını vurguladı. Bu durum, devletin kayıtlarında yer alan çok uzun yıllara dayanan borçların tahsil edilememesi anlamına geliyor.
Bakan Şimşek, tahsil edilemeyen alacakların nedenlerine de değinerek, “Bu mükelleflerin ya da kanuni temsilcilerinin mal varlığı bulunmuyor. Yasal işlemler tamamlanmış ancak alacaklar tahsil edilemiyor. Bu alacaklar, zaman aşımına uğramadığı sürece devletin yasal kayıtlarında yer alıyor ve zaman zaman tahsilat tahakkuk oranları ile ilgili eleştirilere neden olabiliyor.” ifadelerini kullandı.
Bakan Şimşek, vergi alacaklarının tahsili konusunda titizlikle çalıştıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Devletin en önemli gelir kaynağı vergiler. Bu nedenle zamanında ödenmesi son derece önemli. Vergi borcunu ödemeyenler hakkında tüm icra takiplerini yapıyoruz. İyi niyetli olup borcunu ödemekte zorlanan mükelleflerimize de taksitlendirme yoluyla yardımcı oluyoruz. Çalışan, üreten ancak borçlarını ödemekte güçlük çeken mükelleflerimiz olabiliyor. Tahsil kabiliyeti olan 113,8 milyar lira için vergi dairelerimiz tüm mükelleflerle görüşüyor ve borçlarını ödemeleri konusunda gerekli kolaylıkları sağlıyor.”
Kaynak: Sözcü
