Stresten kaçmak zor, ancak onunla baş etme becerisi bizim elimizde. Tanıştığınız, sohbet ettiğiniz kişilerin her birinin hayatında stres yer alır. Stresin hayatımızı kontrol etmesine izin vermemek, yaşam kalitemizi artırmak adına bu durumla baş edebilmemiz oldukça önemlidir. Her bireyin karakter özellikleri, yaşadığı olaylar, yaşam tarzı ve ekonomik koşulları göz önüne alındığında, stresle başa çıkma yeteneği değişiklik gösterir. Başlıktaki sözün sahibi Doç. Dr. Serdar Nurmedov, bireylerin kendi stresle baş etme mekanizmalarının kişisel, kültürel ve biyolojik faktörlerden etkilendiğini vurgulamaktadır. Uzmanlar, stresten kaçamayacağımızı ancak onu doğru yöntemlerle yönetebileceğimizi belirtiyor.
Stres Türleri
- Akut Stres: Kısa süreli ve ani yaşanan bu stres türüne “episodik akut stres” de denir. Yoğun iş yükü altında olan ve sürekli kaotik durumlarla başa çıkmak zorunda kalan bireylerde sıkça görülür. Sinirlilik, uyku problemleri ve kan basıncında artış gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Trafikte ani fren yapmak veya sunum öncesi yaşanan heyecan bu tür stresin örneklerindendir. Ani olduğu için geçici bir doğası vardır; bu nedenle nefes egzersizleri yapmak veya kas gevşetme teknikleri gibi hızlı yöntemlerle kontrol altına alınabilir.
- Kronik Stres: Yoğun ve kalıcı bir stres türüdür. Depresyon, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve hipertansiyon gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu tür stresi kontrol altına almak için terapi ve farkındalık tekniklerinin faydalı olabileceği belirtilmektedir.
- Travmatik Stres: Yaşanan travmalar sonrasında ortaya çıkan ve ciddi sonuçlara yol açabilen bir stres türüdür. Kâbuslar, uyku problemleri ve kaygı gibi sorunlar bu tür stresi yaşayan bireylerde sıkça görülebilir. Bu durumu yaşayan kişilerin profesyonel destek almaları önerilmektedir.
Stresle Başa Çıkmanın Yolları
Belirli stres yönetimi yöntemleriyle başa çıkmanın bazı yolları mevcuttur. Ancak genel olarak hayatınızdaki stresi azaltmak için uygulayabileceğiniz birkaç yöntem şunlardır:
- Hayır Demeyi Öğrenin: Sizi rahatsız eden ve olumsuz hissettiren durumlara karşı hayır demek önemlidir. Herkesin beklenti ve taleplerini her zaman karşılayamayacağınızı unutmayın.
- Düzenli Egzersiz Yapın: Yürüyüş ve düşük tempolu egzersizlerle başlayarak fiziksel aktivitenizi artırabilirsiniz.
- Kafein Alımınızı Azaltın: Kafein, stres seviyenizi artırabilir; bu nedenle alımınızı sınırlamak faydalı olabilir.
- Sigara Kullanımını Bırakın: Sigara, içerdiği uyaranlarla stresi tetikleyebilir; bu nedenle bırakmak uzun vadede stres seviyenizi azaltacaktır.
- Her Şeyi Kontrol Etmekten Vazgeçin: Her şeyin istediğiniz gibi olmayabileceğini kabul edin; bazı durumlar sizin kontrolünüz dışında gelişir.
- Pozitif Düşünmeye Başlayın: Yaşanan olaylara ve hayatınıza olumlu bir perspektiften bakmayı deneyin.
- Kendinize Vakit Ayırın: Sevdiklerinizle kaliteli zaman geçirerek, sizi mutlu eden aktiviteleri yapmayı ihmal etmeyin.
- Stres Yönetimi Kitapları Okuyun: Stresle başa çıkma konusunda bilgi edinmek için bu konuda yazılmış eserleri okuyabilirsiniz.
- Yeterince Dinlenin: Bedeninizin yeterli uyku alması önemlidir; yetersiz uyku, stres seviyenizi artırabilir.
- Rahatlatıcı Müzikler Dinleyin: Müzik dinlemek, zihninizi rahatlatarak stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
- Profesyonel Destek Alın: Eğer stresle başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bir psikoterapi uzmanından yardım almayı düşünün.
Stresi tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir; ancak onu en aza indirmek mümkündür. Yukarıda belirtilen yöntemler ile hayatınızdaki stresi azaltarak daha sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz.
