Deliryum ve Demans: İki Farklı Zihinsel Durum
Deliryum, belirgin belirtileri ile bunamaya benzese de, çok daha hızlı bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Her iki durum da hastaların zihinsel işlevlerini etkilese de, farklı nedenlerle gelişir ve farklı seyir izler. DELİRYUM GECELERİ BAMBAŞKA BİRİNE DÖNÜŞTÜRÜYOR
Deliryum, özellikle geceleri belirginleşen belirtileri ile hastaları bambaşka kişilere dönüştürebilme potansiyeli taşımaktadır. Gece saatlerinde deliryum yaşayan bireylerde gözlemlenen belirtiler şunlardır:
- Bilinç ve Dikkat Bozuklukları: Hastalar, çevrelerine olan farkındalıklarını kaybeder ve dikkatlerini toplamakta büyük zorluk çekerler. Bu durum, gece saatlerinde daha da belirgin hale gelebilir.
- Halüsinasyonlar ve Sanrılar: Gece saatlerinde, görsel veya işitsel halüsinasyonlar artış gösterebilir. Hastalar, var olmayan nesneleri veya kişileri gördüklerini iddia edebilirler.
- Uyku-Uyanıklık Döngüsünde Bozulma: Deliryum yaşayan hastalarda uyku düzeni ciddi şekilde bozulabilir; bu bireyler geceleri uyanık kalma, gündüzleri ise uyuma eğiliminde olabilirler.
- Ajitasyon ve Huzursuzluk: Gece saatlerinde artan huzursuzluk ve ajitasyon, hastaların sakinleşmesini zorlaştırabilir.
- Korku ve Anksiyete: Geceleyin artan kafa karışıklığı, hastalarda korku ve anksiyeteye yol açabilir.
DELİRYUM İLE DEMANS AYNI HASTALIK MI?
Deliryum ve demans, bazı benzer semptomlara sahip olsalar da, aslında birbirinden oldukça farklı iki durumdur. İşte aralarındaki temel farklılıklar:
- 1. Başlangıç ve Seyir
- Deliryum: Genellikle ani bir başlangıç gösterir ve saatler veya günler içinde gelişir. Durum, gün boyunca dalgalanma gösterebilir; hasta bazı anlarda tamamen normal görünürken, diğer anlarda ciddi kafa karışıklığı yaşayabilir.
- Demans: Yavaş bir şekilde gelişir ve aylar veya yıllar boyunca ilerleyebilir. Belirtiler kalıcıdır ve genellikle zamanla kötüleşir.
- 2. Nedenler
- Deliryum: Genellikle ilaç yan etkileri, enfeksiyonlar, metabolik bozukluklar veya akut hastalıklar gibi geçici durumlar nedeniyle meydana gelir.
- Demans: Beyinde uzun vadeli hasar veya dejenerasyon (örneğin Alzheimer hastalığı) nedeniyle oluşur.
- 3. Belirtiler
- Deliryum: Dikkat ve bilinçte dalgalanmalar, halüsinasyonlar, kafa karışıklığı, uyku-uyanıklık döngüsünde bozulma gibi belirtiler sergiler.
- Demans: Hafıza kaybı, günlük işlevlerde bozulma, dil ve karar verme yetilerinde gerileme gibi belirtiler gösterir. Dikkat daha az etkilenirken, hafıza ve düşünme süreçleri uzun vadede zarar görür.
- 4. Tedavi ve Prognoz
- Deliryum: Altta yatan neden tedavi edildiğinde, deliryum belirtileri genellikle iyileşir.
- Demans: Kronik ve ilerleyici bir durumdur; tamamen tedavi edilemez, ancak belirtiler yavaşlatılabilir.
Özetle, deliryum akut ve genellikle geçici bir durumken, demans kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Her iki durum da hastaların zihinsel işlevlerini etkileyebilir, fakat farklı nedenlerle ortaya çıkarlar ve farklı şekillerde seyrederler.
Kaynak: Sözcü
