Küresel ekonomilerin yaklaşık 3 yıldır süren enflasyonla mücadelesinde yavaş yavaş sona yaklaşıldığı görüşü güven kazanırken, merkez bankalarının büyük çoğunluğu ülkelerindeki ekonomik gidişata göre politika ayarlamalarını sürdürüyor.
Eylül ayında Fed ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz indirimine giderken, Rusya Merkez Bankası ve Brezilya Merkez Bankası faiz artırım kararı aldı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ), İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise politika faizini sabit bıraktı.
FED, POLİTİKA FAİZİNİ 4 YIL ARADAN SONRA İLK KEZ İNDİRDİ
Fed, politika faizini 4 yıl aradan sonra ilk kez indirdi ve 50 baz puan düşürerek yüzde 4,75-5,00 aralığına çekti.
Bankadan yapılan açıklamada, istihdam kazanımlarının yavaşladığına işaret edilerek düşük kalmaya devam etse de işsizlik oranının yükseldiği aktarıldı.
Açıklamada, enflasyonun yüzde 2 hedefine doğru ilerlediği ancak yüksek kalmayı sürdürdüğü belirtilerek enflasyonun sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2’ye doğru düştüğüne dair daha fazla güven kazanıldığı ve istihdam ile enflasyon hedeflerine ulaşma risklerinin kabaca dengede olduğuna karar verildiği ifade edildi.
Ekonomiye ilişkin tahminlerini de açıklayan Fed, bu yıl toplamda 50 baz puan daha faiz indirimine gidebileceğini ortaya koydu.
ECB, DÜŞEN ENFLASYONA TEPKİ VEREREK YILIN İKİNCİ FAİZ İNDİRİMİNE GİTTİ
ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda yılın ikinci faiz indirimine giderek mevduat faiz oranını 25 baz puan, ana refinansman faizi ve marjinal borçlanma faizini 60’ar baz puan indirdi.
Böylece, para politikasına yönelik yılın 6. toplantısında hem refinansman faizi hem de marjinal fonlama faizi için Mart 2016’dan, mevduat faizi için ise Eylül 2019’dan bu yana ikinci indirim geldi.
ECB, Haziran 2024’te 5 yıl sonra 3 temel politika faizini 25 baz puan indirmişti.
KANADA MERKEZ BANKASI (BOC) FAİZ ORANINI YÜZDE 4,25’E İNDİRDİ
BoC, politika faizini üst üste üçüncü toplantıda 25 baz puan düşürerek yüzde 4,25’e indirdi.
Bankadan yapılan açıklamada, enflasyonun beklendiği gibi temmuzda yüzde 2,5’e gerilediğine işaret edildi.
İsviçre Merkez Bankası (SNB) da politika faizini ekonomiye destek için üçüncü kez 25 baz puan düşürerek, yüzde 1’e indirdi. Beklentiler paralelinde gerçekleşen faiz indirimi, SNB’nin 9 yıl aradan sonra mart ayında yaptığı ilk faiz indiriminin ardından üçüncü indirim oldu.
SNB, martta Kovid-19 sonrası enflasyonist baskıya karşı koymak için parasal sıkılaştırmalara giden gelişmiş ülkeler arasında faiz oranlarını düşüren ilk merkez bankası olmuştu.
ÇİN, ABD MERKEZ BANKASI (PBOC) GÖSTERGE FAİZİ İŞLEVİ GÖREN 1 VE 5 YILLIK KREDİ FAİZ ORANLARINDA (LPR) DEĞİŞİKLİK YAPMADI
Çin, Fed’in faiz indirimi kararının ardından beklentilerin aksine gösterge faizi işlevi gören 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarında (LPR) değişiklik yapmadı.
PBoC’den geçen ay yapılan açıklamada, 1 yıllık kredi faiz oranı yüzde 3,35, 5 yıllık kredi faiz oranı ise yüzde 3,85’te sabit bırakıldığı bildirildi.
Ülke ekonomisinde iç talepteki süregelen zayıflık ve gayrimenkul sektöründeki düşüş sebebiyle parasal genişleme beklentisine rağmen gösterge faizleri sabit kaldı.
Öte yandan, eylül ayının sonlarında PBoC, iç talepte süregelen zayıflık ve gayrimenkul sektöründeki düşüşün aşağı çektiği ekonomiyi canlandırmaya yönelik bir dizi tedbir açıkladı.
PBoC Başkanı Pan Gongşıng, düzenlediği basın toplantısında, ters repo faizinde indirimden zorunlu karşılık oranlarının azaltılmasına ve mortgage faizlerinin düşürülmesine dek politika adımlarını duyurdu.
Pan, PBoC’nin piyasaya kısa vadeli nakit aktarmasının en önemli aracı olan 7 günlük ters repo faizini yüzde 1,7’den yüzde 1,5’e çektiğini açıkladı.
Faiz indiriminin, PBoC’nin ana politika faizi olan, 1 yıl vadeli borçlanma faizini (MLF) yüzde 0,3’e çekmesini beklediklerini ifade eden Pan, emlak kredileri ile kurumsal krediler için gösterge faizi işlevini yerine getiren 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarını (LPR) da yüzde 0,2 ve yüzde 0,25 azaltılabileceğini belirtti.
BOE, POLİTİKA FAİZİNİ, BEKLENTİLER DAHİLİNDE YÜZDE 5’TE SABİT BIRAKTI
BoE’den yapılan açıklamada, Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında üyelerin 8’inin politika faizini yüzde 5’te sabit tutma, birinin ise 25 baz puan düşürme yönünde oy kullandığı belirtildi.
Açıklamada, PPK’nin, para politikasını, yüzde 2 enflasyon hedefine ulaşmak ve aynı zamanda sürdürülebilir büyümeyi sağlamak üzere belirlediği aktarıldı.
BoJ da politika faizini sabit bırakan bankalar arasında yer alırken, bankadan yapılan açıklamada, Japonya ekonomisindeki toparlanmanın devam ettiği belirtilerek enflasyonist baskıların da ithalat fiyatlarındaki gerilemeyle yumuşadığı ancak devam etmesinin beklendiği ifade edildi. BoJ’un politika faizi yüzde 0,25 seviyesinde bulunuyor.
TCMB POLİTİKA FAİZİNİ SABİT TUTTU
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), geçen ayki toplantıda politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 50’de tuttu.
Bankadan faiz oranlarına ilişkin yapılan duyuruda, Kurulun enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam ettiğini kaydettiği vurgulandı.
RUSYA MERKEZ BANKASI VE BREZİLYA MERKEZ BANKASI FAİZ ARTIRIMI KARARI ALDI
Rusya Merkez Bankası politika faizini 100 baz puan artışla yüzde 19’a çıkarırken, daha fazla sıkılaştırma sinyali de verdi.
Bankadan yapılan açıklamada, ülke ekonomisindeki “mevcut enflasyon baskısının yüksek seviyede devam ettiği” kaydedildi.
Brezilya Merkez Bankası da politika faizini 25 baz puan yükselterek yüzde 10,75’e çıkardı. Böylece, banka 2022’den bu yana ilk kez faiz artırmış oldu.
Bankadan yapılan açıklamada, enflasyon görünümüne yönelik risklerin yukarı yönlü olduğunu ve daha kısıtlayıcı bir para politikası gerektirdiği aktarıldı.
EYLÜL AYINDA DİĞER MERKEZ BANKALARININ KARARLARI DA TAKİP EDİLDİ
Avrupa’da yer alan merkez bankalarından İsveç Merkez Bankası (Riksbank), Macaristan Merkez Bankası ve Çek Cumhuriyeti Merkez Bankası politika faizini 25 baz puan düşürerek sırasıyla yüzde 3,25, yüzde 6,50 ve yüzde 4,25’e indirdi.
Norveç Merkez Bankası politika faizini 16 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 4,5’te sabit bırakırken, banka faiz oranının yıl sonuna kadar mevcut seviyede kalacağının sinyalini verdi.
Asya tarafında ise Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Fed’in 50 baz puanlık faiz indiriminin ardından ABD dolarına bağlı kur rejimi nedeniyle gösterge faizinde aynı oranda indirime gitti.
Buna ek olarak, Endonezya Merkez Bankası, Şubat 2021’den bu yana ilk faiz indirimine gitti ve politika faizini sabit tutacağı beklentilerinin aksine 25 baz puan düşürerek yüzde 6’ya indirdi.
Tayvan Merkez Bankası ise faiz oranlarını sabit tuttu.
Öte yandan, Meksika Merkez Bankası ve Güney Afrika Merkez Bankası da politika faizini 25 baz puan indirerek, sırasıyla yüzde 10,50 ve yüzde 8’e düşürdü.
