Sibirya’da Krater Patlamaları: İklim Değişikliğinin Etkileri
Sibirya’da son zamanlarda gözlemlenen kendi kendine patlayan kraterler, bilim dünyasında büyük bir merak uyandırıyor. Cambridge Üniversitesi’nden kimya mühendisi Ana Morgado ve ekibi, bu olağanüstü fenomenin arkasındaki mekanizmaları araştırıyor. Araştırmalar, yer altındaki metan gazının, permafrostun (donmuş toprak) üst katmanında yarattığı baskı sonucu patlamaların meydana geldiğini ortaya koyuyor.
Permafrost katmanının altında, metan gazı içeren “metan hidratlar” ve “kriyopeg” adı verilen, tuzlu suyla dolu cepler bulunuyor. İklim değişikliği ile birlikte bu üst katmanların çözülmeye başlaması, tuzlu suyun metan hidratlara ulaşmasına olanak tanıyan çatlakların oluşmasına yol açıyor. Bu durum, gazın hızla yüzeye çıkmasına ve sonuç olarak büyük kraterlerin patlamasına neden oluyor.
Ancak, bu teoriyi eleştiren bazı bilim insanları da var. Moskova’daki Skolkovo Bilim ve Teknoloji EnstitüsüEvgeny Chuvilin, permafrostun kalın ve buz açısından zengin yapısının, suyun bu katmanları aşmasını zorlaştırdığını belirtiyor. Chuvilin, patlamaların daha çok yüzeyde biriken gazın aniden serbest kalmasıyla oluştuğunu öne sürüyor.
Bilim insanları, bu kraterlerin sayısının artmasının iklim değişikliği ile bağlantılı olarak devam edebileceği konusunda uyarıyor. Bu olaylar, yalnızca uzak alanları değil, aynı zamanda bölgedeki yerleşim yerleri ve enerji tesislerini de etkileyebilir. Patlamalar, atmosfere güçlü bir sera gazı olan metanı salarak küresel ısınmayı daha da hızlandırmaktadır.
Bu araştırma, iklim değişikliğinin ve permafrost çözülmesinin kutup bölgelerinde yaratabileceği riskleri gözler önüne seriyor. Bilim insanları, iklimin hızla değiştiğini ve insan kaynaklı faaliyetlerin dünyayı önemli ölçüde dönüştürdüğünü vurgularken, gelecekte daha fazla krater patlamasının olabileceği konusunda da uyarılarda bulunuyor.
Kaynak: Sözcü
