Sayıştay Başkanlığı 2023 Mali Denetim Raporunu Yayınladı
Sayıştay Başkanlığı, kamu kuruluşlarının 2023 yılı mali denetim raporlarını kamuoyuyla paylaştı. Bu raporlar arasında, 2023 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yönetiminde bulunan ve 2024 yerel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) idaresine geçen Uşak Belediyesi’ne ait dikkat çekici bulgular yer aldı. Rapor, belediyenin atıksu gelirlerini başka alanlarda kullandığını ve bu durumun mali zararlar doğurduğunu vurguladı.
Raporda, Uşak Belediyesi tarafından taşınmaz kültür varlıklarının korunması için gerekli katkı payının Uşak İl Özel İdaresi’ne aktarılmadığına dikkat çekildi. Bu bağlamda, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun ilgili maddelerine atıfta bulunularak, belediyelerin ve il özel idarelerinin kültürel varlıkların korunması ve değerlendirilmesi amacıyla emlak vergisi gelirinin %10’unun bu amaç için kullanılmasının hükme bağlandığı belirtildi.
Belediyenin, elde ettiği gelirleri takip eden ay içinde İl Özel İdaresi’ne beyan etmesi ve ödemesini yapması gerektiği ifade edilmesine rağmen, Sayıştay’ın yaptığı denetimlerde, 2023 yılında tahsil edilen tutarların yalnızca yılın ilk beş ayında Uşak İl Özel İdaresi’ne gönderildiği, kalan aylarda tahsil edilen toplam 8 milyon 25 bin 480,57 TL’lik katkı payının ise bekletildiği tespit edildi.
Ayrıca, 2014 yılından bu yana atıksu arıtma tesisine yönelik gerekli yatırımların yapılmadığı ve atıksu gelirlerinin büyük bir kısmının başka hizmetlere yönlendirildiği tespit edildi. Raporda, mevcut atıksu arıtma tesisinin kapasitesinin 30 bin m³/gün olduğu, ancak bu tesisin 2014 yılından bu yana ortalama 32 bin m³/gün atıksu arıtmak zorunda kaldığı ifade edildi. 2014-2023 yılları arasında elde edilen atıksu gelirinin toplamda 70 milyon 202 bin 558 TL olduğu vurgulandı. Rapor, “Atıksu arıtma tesisinin kapasitesinin yetersiz olduğu bilinmesine rağmen, elde edilen gelirlerin bu tesisin kapasitesini artırmak için kullanılmaması nedeniyle, atıksuların mevzuata uygun olarak arıtılmadan alıcı ortama bırakıldığı” şeklinde bir tespitte bulundu.
Sonuç kısmında ise, “Kanun koyucu tarafından çevre kirliliği göz önüne alınarak, atıksu gelirlerinin atıksu hizmetlerinde kullanılması gerektiği belirtilmiştir. Uşak Belediyesi’nin atıksu arıtma tesisi, 2014 yılından bu yana yetersiz kalmakta ve önemli bir yatırıma ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle, idarenin kanun ve yönetmelik çerçevesinde belirlenen gelirleri, ihtiyaç duyulan dönemlerde tahsis amacına uygun olarak kullanması gerekmektedir” denildi.
Sayıştay raporunda ayrıca, Uşak Belediyesi’nin toptancı halinde üretici örgütlerine gerekli oranda dükkan tahsis etmediği ve bu yerlerin başka şahıslara kiralandığına dair bulgulara yer verildi. 5957 sayılı Sebze ve Meyveler İle Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un ilgili maddelerinde, toptancı hallerindeki iş yerlerinin en az %20’sinin üretici örgütlerine ayrılması gerektiği belirtilmiştir.
- Belediyeye ait toptancı hal içerisinde toplamda 40 dükkan bulunmaktadır.
- Bu dükkanların yalnızca sekizi üretici örgütlerine ayrılması gerekirken, sadece bir dükkan ayrıldığı ve diğer 39 dükkanın başka hak sahiplerine kiralandığı tespit edilmiştir.
- Yönetmelik gereği, üretici örgütlerinin yeterli talep göstermemesi durumunda diğer talep sahiplerine kiralama yapılabileceği belirtilmiştir.
Raporda, ayrıca kiralama sürelerinin de mevzuata aykırı olarak beş yılın üzerinde yapıldığı ifade edildi. Toptancı halinde bulunan 29 iş yerinin kira artış oranlarının mevzuata uygun olmadığı, artışların Yİ-ÜFE oranı üzerinden yapılması gerektiği ancak çeşitli yıllarda farklı oranlarda artış yapıldığı ve bazı yıllarda artış yapılmadığı kaydedildi. Toplamda, 29 dükkan için 2023 yılında belediyenin kira geliri kaybının 1 milyon 570 bin 835,75 TL olduğu ifade edildi.
Otopark Gelirlerinin Amacı Dışında Kullanımı
Raporda, tahsil edilen otopark bedellerinin de amacı dışında kullanıldığı belirtilmiştir. Otopark Yönetmeliği’nin 13. maddesine atıfta bulunularak, otopark gelirlerinin yalnızca bölge ve genel otopark tesisleri dışında başka bir amaçla kullanılamayacağı vurgulanmıştır. Denetimlerde, belediyenin otopark gelirlerini ayrı bir hesapta değil, mevcut bir hesapta topladığı ve bu meblağın otopark tesisleri dışında başka amaçlarla kullanıldığı kaydedilmiştir.
Kaynak: Sözcü
