Dünyanın En Büyük Asal Sayısı Keşfedildi!
Matematik dünyasında büyük bir heyecan yaratan bir gelişme yaşandı. Şu anda bilinen en büyük asal sayı, devasa boyutuyla dikkatleri üzerine çekiyor. Bu muazzam sayı, 2136,279,841−1 şeklinde ifade ediliyor ve Mersenne asal sayıları grubuna dahildir. Bu özel asal sayı, Büyük İnternet Mersenne Asal Sayı Arayışı (GIMPS) projesi kapsamında, binlerce gönüllü matematik tutkunu tarafından keşfedildi.
Bu asal sayı, ondalık sistemde yazıldığında 8.816.943.275… ile başlayıp …076.706.219.486.871.551 ile sonlanıyor ve tam olarak 41 milyondan fazla basamak içeriyor. Düşünün ki, bu devasa sayı bir kitapta 20.000 sayfayı doldurabilecek kadar uzun!
Keşfin Arkasındaki Zihin: Luke Durant
Bu büyük keşfi gerçekleştiren isim, Kaliforniya’dan 36 yaşındaki araştırmacı Luke Durant. Durant, Mersenne asal sayıları üzerinde çalışan uluslararası bir topluluğun aktif bir üyesi. Keşif, 12 Ekim tarihinde, Dublin, İrlanda’daki NVIDIA A100 isimli güçlü bir grafik işlemci (GPU) ile gerçekleştirildi.
Mersenne Asal Sayıları Nedir?
Mersenne asal sayıları, 2p-1 formunda yazılabilen özel bir asal sayı grubunu ifade eder. Bu sayılar, adını 350 yıl önce bu konular üzerinde çalışan Fransız matematikçi Marin Mersenne‘den alır. İlk Mersenne asal sayıları arasında 3, 7, 31 ve 127 gibi sayılar yer almaktadır. Matematik dünyasında bu özel asal sayılara büyük bir ilgi duyulmasının nedeni, yalnızca nadir bulunmaları değil, aynı zamanda mükemmel sayılar ile olan bağlantılarıdır. Mükemmel sayılar, kendilerini tam bölen sayıların toplamına eşit olan sayılardır; örneğin 6 ve 28, mükemmel sayılar arasında yer alır.
GPU’ların Gücü ve Matematikteki Rolü
Durant’ın bu önemli keşfi, yalnızca geleneksel işlemcilerin değil, aynı zamanda grafik işlemcilerin (GPU) gücüyle mümkün oldu. Genellikle grafik işleme ve yapay zeka uygulamalarında kullanılan bu güçlü işlemciler, şimdi matematikte de devrim yarattı. Durant, 17 ülkeyi kapsayan bir bulut süper bilgisayar ağı oluşturarak, bu devasa asal sayıyı doğrulamayı başardı. Asal sayılar, sadece matematiksel bir merak konusu olmanın ötesinde, modern şifreleme tekniklerinin de temel taşlarını oluşturur. İnternet güvenliği ve dijital gizliliğin korunmasında asal sayıların çarpanlarına ayrılmasıyla ilgili problemler büyük önem taşır. Ancak, bu yeni keşfedilen asal sayı, 136 milyon basamaktan fazla olduğu için, pratik uygulamalarda kullanılmaktan ziyade temel matematik araştırmalarına ışık tutmaktadır.
Sonsuz Asal Sayılar ve Bitmeyen Arayış
Yunan matematikçi Öklid, yaklaşık 2000 yıl önce asal sayıların sonsuz olduğunu kanıtlamıştı. Ancak, Mersenne asal sayılarının sonsuz olup olmadığı hâlâ bir sır olarak kalıyor. Matematikçiler, bu nadir bulunan asal sayıların sonsuz olabileceğini öne sürüyor, ancak şu ana kadar yalnızca 52 tanesi keşfedilebildi. Yeni keşfedilen bu sayı, insan merakının ve matematiğin sınırlarının sürekli zorlandığının bir kanıtı olarak değerlendiriliyor. Matematiksel mükemmellik arayışı devam ederken, her yeni keşif, evrenin sayıların derinliklerine uzanan sınırsız yapısını daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.
Kaynak: Sözcü
