İran’da Öğrenci Protestosu ve Serbest Bırakılması
İranlı yetkililer, geçtiğimiz ay Tahran’da iç çamaşırlarına kadar soyunarak hükümeti protesto eden Azad Üniversitesi öğrencisi Mahla Daryaei’yi serbest bıraktı. Kasım ayının başında sosyal medyada yayılan bir videoda, arkadaşları tarafından ‘Ahoo’ diye çağrılan Daryaei, iddiaya göre İran hükümetine yakın milisler tarafından darp edilmişti. Bu olayın ardından Daryaei, üzerindeki kıyafetleri çıkartarak iç çamaşırlarıyla hükümeti protesto etti.
İran yargı sözcüsü Asgar Cihangir, Daryaei’nin hastanede tedavi gördüğünü ve kısa süre sonra ailesine teslim edildiğini açıkladı. Cihangir, Salı günü yaptığı açıklamada, “Hastaneye sevk edildikten sonra hasta olduğu anlaşıldığı için ailesine teslim edildi. Hakkında herhangi bir yargı dosyası açılmadı,” dedi.
Dünya Genelinde Tepkiler
Daryaei’nin gözaltına alınması, uluslararası arenada büyük tepkilere yol açtı. Uluslararası Af Örgütü ve diğer birçok kuruluş, kadının derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması çağrısında bulundu. Daryaei’nin cesur duruşu, Elle dergisinin kapağında yer buldu. Olayın ilk görüntüleri, bir öğrenci hareketi tarafından yayınlandı ve bu hareket, Daryaei’nin başörtüsü takmadığı için güvenlik güçleriyle tartıştığını ve bu tartışma sırasında üstünü çıkardığını iddia etti.
İranlı yetkililer ise, Daryaei’nin protestosu sonrasında “akıl hastası” olduğunu ve bir psikiyatri kliniğine götürüldüğünü öne sürdü. 2022’de yaşanan Mehsa Amani protestolarında da İran, tutuklanan protestocular hakkında benzeri iddialarda bulunmuştu.
Akıl Hastalığı ve Sistematik Baskı
Gözaltının ardından, sosyal medyada İranlı aktivistler, kadın hakları savunucularının akıl hastalığı ile ilişkilendirilmesinin sistematik bir baskı yöntemi olduğunu vurguladı. BBC’ye konuşan, 2018 yılında Kanada’ya kaçan İranlı kadın aktivist Azam Cangravi, İran hükümeti tarafından ailesine akıl hastası muamelesi yapması için baskı yapıldığını aktardı. Cangravi, “Ailem bana bu baskıyı yapmadı ama birçok aile bu tür baskılar altında ve sevdiklerini korumanın en iyi yolunun bu olduğunu düşünüyor. Akıl hastalığını sorgulamak, İslam Cumhuriyeti’nin kadınları itibarsızlaştırma yoludur,” şeklinde konuştu.
Cangravi, bir protesto sırasında başörtüsünü çıkardığı için 3 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. İki yıl önce Mahsa Amini, başörtüsünü “uygun bir şekilde” takmadığı gerekçesiyle gözaltına alındı ve polis nezaretinde hayatını kaybetti. Amini’nin ölümü, ülkede geniş çaplı protestoları tetikledi ve bu protestolarda 500’den fazla kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.
Kaynak: Sözcü
