Antikythera Mekanizması: Tarihin İlk Bilgisayarı
1901 yılında Yunanistan’ın Antikythera adasında bir gemi enkazında keşfedilen Antikythera mekanizması, yaklaşık 2000 yıl önce inşa edilmiş ve tarihin ilk bilgisayarı olarak kabul edilmiştir. Bu karmaşık ve ilginç cihaz, “Indiana Jones” filmlerine ilham kaynağı olmuş ve uzun yıllar boyunca bilim dünyasının dikkatini çekmeyi başarmıştır. Son yapılan araştırmalar, mekanizmanın işlevini daha net bir şekilde aydınlatmıştır.
İlk kez 1901 yılında bir gemi enkazı sırasında ortaya çıkan bu eser, parçalar halinde bulunmasına rağmen son derece karmaşık bir dişli sistemine sahiptir. Araştırmalar, mekanizmanın M.Ö. 2. yüzyılda yapıldığını ve Antik Yunanlar tarafından bir tür manuel bilgisayar olarak kullanıldığını göstermektedir. Cihaz, gezegenlerin konumlarını ve ayın evrelerini hesaplamak için kullanıldığı bir tür astronomik takvim işlevi görmüştür.
Son Araştırmadan Çarpıcı Bulgular
Yunan Ay Yılına Dayanıyor
Son araştırmalar, Antikythera mekanizmasındaki takvim halkasının işlevi hakkında önemli yeni bilgiler sunmuştur. 2021 yılında yapılan bir çalışmada, takvimin üzerinde Güneş, Ay ve dönemin bilinen beş gezegeninin konumlarını belirlemek için yerleştirilmiş düzenli delikler olduğu ortaya çıkmıştır. Ancak, yeni bulgular bu takvimin Mısır güneş yılından ziyade Yunan ay yılına dayandığını göstermektedir.
Bu çarpıcı bulgu, mekanizmanın işlevi hakkında daha önceki görüşleri de köklü bir şekilde değiştirmiştir. Araştırma ekibi, Antikythera mekanizmasındaki takvim halkasının doğru işlevini ortaya koymak için kozmik olayların uzay-zamanda neden olduğu dalgalanmaları ölçen yerçekimi dalgaları araştırmalarını kullanmıştır. Lazer İnterferometre Yerçekimi Dalgası Gözlemevi (LIGO) tarafından elde edilen verilerle yapılan analizler, Antikythera mekanizmasındaki takvim halkasının 354 veya 355 delik içerdiğine dair güçlü kanıtlara ulaşmıştır. Bu durum, Yunan ay takvimiyle doğrudan bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur.
Glasgow Üniversitesi’nden gökbilimciler tarafından yürütülen bu araştırmalar, Antikythera mekanizmasının nasıl çalıştığını ve eski Yunanlılar tarafından nasıl kullanıldığını anlamamıza önemli katkılar sağlamaktadır. Araştırma ekibinde bulunan Profesör Graham Woan, “Antikythera mekanizmasındaki bulgularımız, bu olağanüstü cihazın yapılışına ve kullanımına dair anlayışımızı derinleştirmemize yardımcı olacaktır” diyerek bu eski bilgisayarın tarihsel önemine vurgu yapmıştır.
Kaynak: Sözcü
