Türkiye’nin satın almak istediği Eurofighter savaş uçaklarıyla ilgili yaşanan anlaşmazlık, Almanya’nın Türkiye’ye yönelik gizli silah ihracatı ambargosunu yeniden gündeme getirdi. Bu durum, Alman Spiegel dergisinin internet sayfasında yer alan önemli bir iddiayı da beraberinde getirdi. Spiegel, Almanya’da Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den oluşan koalisyon hükümetinin, Türk donanması için güdümlü füze ve torpido ihraç edilmesine onay verdiğini öne sürdü.
Güvenlik kaynakları, bu iddiaya karşı “henüz söylenti” ifadesini kullanırken, haberde Federal Güvenlik Konseyi’nin NATO müttefiki Türkiye’ye 336 milyon euro değerindeki silah paketinin satışının onaylandığı belirtildi.
100 Güdümlü Füze Listede
İhracatına izin verilen malzemeler arasında, Türk donanması için MBDA şirketinin ürettiği 100 güdümlü füze ile ThyssenKrupp şirketinin SeaHake tipi 28 torpidosunun bulunduğu kaydedildi. Ekonomi Bakanlığı’nın Federal Meclis’e gönderdiği listede, söz konusu silahların mali kapsamının net olarak belirtilmediği, ancak füzelerin fiyatının yaklaşık 100 milyon euro, torpidoların fiyatının ise 156 milyon euro civarında olduğu ifade edildi.
Haberde ayrıca, Alman silah şirketlerinin yer aldığı çeşitli konsorsiyumlara, U209 tipi Türk denizaltılarının modernizasyonu için malzeme paketleri sağlamalarına izin verildiği, bu paketlerin bütçesinin ise 79 milyon euro olduğu belirtildi. Bunun yanı sıra, Alman hükümetinin Türk korvet ve firkateynler için 1,9 milyon euro değerinde motor parçalarının teslimatını da onayladığı kaydedildi.
Son dönemde Almanya, Türkiye’ye silah ihracatını büyük ölçüde azaltmıştı. Özellikle ALTAY Ana Muharebe Tankı’nın Güç Grubu da dahil olmak üzere birçok Türk savunma sanayi ürününe karşı gizli bir ambargo uygulanıyordu. Bu konu, Federal Meclis’te de bir soru önergesi ile gündeme gelmiş, Alman Ekonomi Bakanlığı’ndan gelen yanıt, 2023 yılı itibarıyla Türkiye’ye silah ihracatı için verilen onayların asgari seviyede olduğunu ortaya koymuştu.
2023’teki İhracat Verileri
- Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, Alman hükümeti 2023 yılı itibarıyla 3 Aralık’a kadar toplam değeri 1 milyon 220 bin euro olan 17 başvuruya olumlu yanıt verdi.
- 2023’te Türkiye için verilen ihracat izinleri, yalnızca NATO ile bağlantılı iş birliği projeleri ve sevkiyatlarla sınırlı kaldı.
- Ayrıca, tarama, tehlikeli madde temizliği, iletişim donanımı ve av silahları ihracatıyla ilgili izinler de verildi.
Eurofighter’a Yeşil Işık
Türkiye’nin 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı tedarikine Eurofighter konsorsiyumu üyesi ülkeler olan İngiltere, İtalya ve İspanya izin verirken, sadece Almanya’nın karşı durması nedeniyle henüz bu satış gerçekleşemedi. Almanya’nın tutumundaki olası değişiklikler, Türkiye’nin Eurofighter Typhoon tedarikine yeşil ışık yakmasına olanak tanıyabilir. Bununla birlikte, Almanya’nın savunma sanayisindeki gizli ambargo uygulamaları enerji gibi diğer alanlarda da devam ediyor. Örneğin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin kurulumu için kullanılacak parçalar, Alman şirketler tarafından 2022 yılı Temmuz ayında üretilmesine rağmen bir yıldır gümrükte bekletiliyor.
Türkiye’ye F-15 Teklifi
Türkiye ile ABD arasında F-16 Blok 70 savaş uçağı alımına ilişkin teknik müzakereler ve F-35 dosyası üzerine görüşmeler devam ediyor. Yunanistan’daki Güvenlik ve Savunma Analiz Enstitüsü Çalışma Direktörü Zacharias Michas, kaleme aldığı bir makalede, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının ardından ABD’nin Akdeniz ülkelerini kendine yakın tutma çabası içinde olacağını belirtti. Bu bağlamda Türkiye’ye F-15’in en gelişmiş versiyonu olan F-15 EX’in teklif edilebileceğini ileri sürdü. Ancak Türk güvenlik kaynakları, F-15 ile ilgili iddiaları “söylenti” olarak nitelendirdi.
