Yoksulluk ve Zenginlik Arasındaki Eşitsizlik
Yüksek enflasyon ve eriyen maaşlar, borç yükü altında yaşam mücadelesi veren vatandaşları günden güne daha da yoksullaştırırken, son beş yılda zengin kesim daha da zenginleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına dair “Gelir Dağılımı İstatistikleri” bültenini güncelleyerek yeniden yayımladı. Bu verilere göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip olan yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay yüzde 48.7’ye yükseldi. Aynı dönemde, gelir dilimlerinin ortasında yer alan üçüncü yüzde 20’nin aldığı pay ise yüzde 14.3’e geriledi. En düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay ise sadece yüzde 6.1 olarak kaydedildi. Bu durum, her 100 liranın 48.7 lirasının 20 kişi tarafından alındığını, kalan 80 kişinin ise geriye kalan parayı paylaştığını göstermektedir.
Üçte Biri Yüzde 10’a Ait
Veriler, en zengin yüzde 20’nin kendi içinde de belirgin bir ayrışma yaşandığını ortaya koyuyor. Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 10’unun gelir pastasındaki payı yüzde 33.4’e ulaştı. Yani Türkiye’deki gelir pastasının yaklaşık üçte birini en zengin yüzde 10 elinde bulunduruyor. Yapılan araştırmalara göre, en zengin yüzde 5’lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0.4 puan artarak yüzde 23.3’e çıkarken, en düşük gelire sahip yüzde 5’lik grubun aldığı payda herhangi bir değişiklik olmadı ve yüzde 0.9 seviyesinde kaldı. Bu veriler, Türkiye ekonomisinin son beş yılda krize sürüklendiği dönemde gelir dağılımındaki bozulmayı da gözler önüne seriyor. 2019 yılında en zengin yüzde 5’lik kesimin geliri, en yoksul yüzde 5’lik kesimin gelirinin 22.6 katı iken, bu oran 2023’te 25.9 katına ulaşmış durumda. Ayrıca, 2019’da en düşük gelire sahip yüzde 50’lik kesimin toplam gelirden aldığı pay yüzde 24.5 iken, 2023’te bu oran 22.8’e düşmüştür.
Türkiye Avrupa’nın En Eşitsiz Ülkesi
İstanbul Planlama Ajansı Başkanı Buğra Gökçe, Türkiye ile Avrupa ülkelerini karşılaştırarak dikkat çekici bulgular sundu. Gökçe’nin verilerine göre, gelir adaletsizliği açısından Avrupa’da en kötü durumdaki ülke Türkiye’dir. Türkiye’de gelir dağılımı eşitsizliğini ölçen gini katsayısı 0.420 olarak belirlenmiştir. Bu oran, Avrupa Birliği (AB) ortalaması olan 0.296’nın oldukça üzerindedir. Örneğin, Rusya’da gini katsayısı 0.36, Almanya’da 0.32 ve Japonya’da 0.31 olarak kaydedilmiştir. Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça ise gelir dağılımındaki bozulmayı ifade etmektedir.
Kaynak: Sözcü
