Türkiye 2024 Yılı Erken İklim Değerlendirmesi
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, ‘Türkiye 2024 Yılı Erken İklim Değerlendirmesi’ verilerine göre, 2024 yılının ilk sekiz aylık sıcaklık ortalamasını 16,8 derece olarak açıkladı. Bu değer, 1991-2020 yılları arasında belirlenen normal sıcaklık olan 14,5 dereceden 2,3 derece daha yüksektir. Böylece 2024 yılı, 1971 yılından bu yana kaydedilen en sıcak yıl olarak tarihe geçti.
136 MERKEZDE MAKSİMUM SICAKLIK REKORU KIRILDI
2024 yılının mayıs ayı ortalama sıcaklıkları, uzun yıllar ortalamasının altında kalırken, diğer aylarda ise bu ortalamanın üzerinde seyretti. Nisan ayı, 2024 yılındaki sıcaklık sapmasının en yüksek olduğu ay oldu ve normal değerlere göre 4,3 derece daha sıcak geçti. Kış, ilkbahar ve yaz mevsimlerinin ortalama sıcaklıkları, 1991-2020 yıllarını kapsayan uzun yıllar mevsimlik ortalamalarının üzerinde gerçekleşti. 2024 yılı kış mevsiminde sıcaklık farkı normalin 3,3 derece, ilkbaharda 1,8 derece, yaz mevsiminde ise 2,1 derece artış gösterdi. Ocak ayından ağustos ayına kadar olan dönemde en düşük sıcaklık, 31 Ocak 2024’te eksi 31,3 derece ile Ardahan’da ölçüldü, en yüksek sıcaklık ise 20 Haziran 2024’te 47,8 derece ile Ceylanpınar’da kaydedildi. Toplamda 136 meteoroloji istasyonu kendi aylık maksimum sıcaklık rekorlarını kırdı.
YAĞIŞLARDA TERS EĞİLİM GÖZLEMLENDİ
2024 yılı Ocak-Ağustos dönemi için ortalama alansal yağış miktarı 348,8 mm olarak belirlendi. Bu değer, 1991-2020 normali olan 365 mm’nin yaklaşık yüzde 4 altında gerçekleşti. Aynı dönemde Türkiye’nin farklı bölgelerindeki yağış seviyeleri, uzun vadeli ortalamalarla kıyaslandığında önemli değişkenlik gösterdi. Özellikle Ege Bölgesi, Doğu Marmara, Batı Trakya, Batı Karadeniz ve Orta Anadolu’nun batı kesimleri, normal seviyelere göre yüzde 20’yi aşan azalmalarla dikkat çekti. Bununla birlikte, Van Gölü’nün güney kesimlerinde ve Giresun çevresinde yağış miktarlarında yüzde 40’tan fazla artış gözlemlendi. 2024 yılı boyunca, şubat, nisan ve haziran aylarında aylık toplam yağış miktarları normalin altında kalırken; ocak, mart, mayıs ve temmuz aylarında normalin üzerinde gerçekleşti.
EN FAZLA ZARAR VEREN DOĞA OLAYLARI
Ocak-Ağustos döneminde kaydedilen ekstrem hava olaylarının sayısı 900’e ulaştı. Bu olaylardan en fazla zarar verenler; yüzde 36 ile şiddetli yağış ve sel, yüzde 22 ile dolu, yüzde 19 ile fırtına, yüzde 8 ile yıldırım düşmesi, yüzde 6 ile kar, yüzde 3 ile heyelan, yüzde 2 ile hortum ve yüzde 2 ile don olayları oldu. Çığ, orman yangını, sis ve kum fırtınası gibi olayların toplamda payı ise yüzde 1 veya daha az olarak kaydedildi. 15-18 Ağustos’ta İzmir’de meydana gelen orman yangını, 12 Şubat’ta Antalya’daki şiddetli yağış ve sel, ve 5 Temmuz’da Amasra’da yaşanan yıldırım düşmesi, 2024 yılının en önemli ekstrem olayları arasında yer aldı.
İZMİR’DEKİ ORMAN YANGINI
2024 yılının en dikkat çekici ekstrem olaylarından biri, İzmir’de meydana gelen orman yangınıdır. 15 Ağustos 2024 tarihinde gece saatlerinde Yamanlar Dağı’nda başlayan yangın, 18 Ağustos’ta kontrol altına alındı. Yangın, Yamanlar Dağı’nın güney yamaçlarının büyük bir kısmını etkisi altına aldı. Yangın sürecinde Çiğli’de hava sıcaklıkları 34-40, Bayraklı’da 36-41, Karşıyaka’da ise 35-41 derece arasında değişti. Nispi nem değerleri, Çiğli’de yüzde 19, Bayraklı’da yüzde 10, Karşıyaka’da yüzde 15’e kadar düştü. Maksimum rüzgar hızları ise kuzeyli yönlerden 46 ila 57 km/saat arasında değişiklik gösterdi. Yangın, yerleşim alanlarına ulaştı ve 16 evin yanmasına, 87 ev ve 45 iş yerinin boşaltılmasına neden oldu. Yangın, toplamda 2159 hektarlık ormanlık alanda etkili oldu.
ANTALYA’DAKİ SEL OLAYI
Antalya’da 12 Şubat 2024 tarihinde meydana gelen şiddetli yağış ve sel, günlük yaşamı olumsuz etkiledi. Gece saatlerinde başlayan sağanak yağış, zamanla şiddetini artırarak su baskınlarına yol açtı. Bu yağışlar sonucunda birçok yol ve alt geçitte su birikintileri oluştu ve ulaşımda aksamalar yaşandı. Ayrıca, sel can kaybına da neden oldu. Kepez ilçesinde Gazi Bulvarı’ndaki bir otomobilde bir kişinin cansız bedenine ulaşıldı. Sel nedeniyle kentteki Aksu, Döşemealtı, Kepez, Konyaaltı ve Muratpaşa ilçelerinde eğitime 1 gün ara verildi. Ayrıca, 3 bin 297 konut, 519 iş yeri ve 46 kamu binası olmak üzere toplam 3 bin 862 binada su baskını meydana geldi. Tarımsal alanlar da zarar gördü; 211 çiftçiye ait 1200 dekarlık alanda sera zararı oluştu. Meteoroloji 4. Bölge Müdürlüğü, 24 saatlik yağış miktarlarını açıkladı; Kepez’e metrekareye 304,9, Muratpaşa’ya 233,9, Konyaaltı’na 129,2, Serik’e 106,9 ve Kemer’e 80,2 kilogram yağış düştü.
AMASYA’DA YILDIRIM DÜŞMESİ
5 Temmuz 2024 Cuma günü Amasya il genelinde etkili olan gök gürültülü sağanak, fırtına ve dolu, birçok alanda hasara yol açtı. Kışlacık Köyü yaylasında, ağaç altında toplanan bir sürüdeki 76 koyun yıldırım düşmesi sonucu hayatını kaybetti. Ayrıca, yıldırım düşmesinden etkilenen bir çoban hastaneye kaldırıldı.
