Akaryakıt Sektöründe Kayıt Dışılıkla Mücadele
Bakanlık tarafından açıklanan vergi borçluları listesinde birçok akaryakıt firmasının yer alması, bu sektördeki kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla yürütülen mücadelenin ne denli önemli olduğunu gözler önüne serdi. 2003 yılında akaryakıt istasyonlarındaki pompalara ödeme kaydedici cihazların bağlanmasına yönelik ilk düzenleme yapılmıştı. Ancak, zamanla ortaya çıkan suiistimaller, yeni tedbirlerin alınmasını zorunlu hale getirdi.
Başkanlık, ilk olarak akaryakıt istasyonlarındaki ödeme kaydedici cihazların güvenlik düzeyini artırmaya yönelik adımlar attı. Bu bağlamda, dışarıdan müdahale edilemeyen ve anlık bilgi paylaşımı yapabilen yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlar devreye alındı. Böylece, bu cihazlara dışarıdan müdahale edilmesi engellendi. Ayrıca, akaryakıt istasyonlarında gerçekleştirilen tüm satışlara ait bilgilerin anlık olarak Başkanlığa iletilmesi süreci de başlatıldı.
TEMİNAT UYGULAMASI GETİRİLDİ
Akaryakıt sektöründe faaliyet gösteren dağıtıcılar ve bayilerden, ilk kez lisans alacak olanlardan ve mevcut faaliyetlerine devam edenlerden teminat alınması uygulaması hayata geçirildi. Bu bağlamda, teminat verilmediği takdirde faaliyetlerin durdurulmasına ilişkin düzenlemeler yapıldı. Bu uygulama, sektörün mali olarak daha sağlam bir yapıya kavuşmasına katkı sağladı. 2018 yılında 120 civarında olan dağıtıcı lisansı sahibi sayısı, bu düzenlemelerle 35’e düştü.
Dışarıdan müdahaleyle satışların kayıt altına alınmasının engellenmesi, verilerin değiştirilmesi veya silinmesi gibi eylemler, vergi kaçakçılığı suçu kapsamına alındı. Ayrıca, satışların kayıtdışı bırakılması amacıyla sistemlere yapılan müdahaleler, kaçakçılık fiili olarak tanımlandı ve bu fiiller için 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası öngörüldü. Bu durumda lisansın iptal edilmesi ve geçici durdurma kararı verilmesi gibi yaptırımlar da getirildi.
SAHA DENETİMLERİ YAPILDI
Lisans başvurusu, tadili veya süre uzatımı taleplerinin yerine getirilmesi için, Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile vergi dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmaması şartı getirildi. Böylece, prim, idari para cezası ya da vergi borcu olanların başvuru ve taleplerinin yalnızca borçlarını ödemeleri durumunda işleme alınması sağlandı. Ayrıca, dağıtıcıların aldıkları akaryakıtı bir başka dağıtıcıya satmalarının yasaklanması gibi önemli düzenlemeler yapıldı.
Akaryakıt piyasasına dair Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) da önemli tedbirler aldı. Bayi denetim sisteminin kurulması ve uygulanması için başvuruda bulunan tüzel kişilerin Kurum tarafından yetkilendirilmesine yönelik önlemler alındı. Saha denetimleri aracılığıyla sektör sürekli olarak izleniyor. Bu yılın ilk 10 ayında akaryakıt ve LPG istasyonlarında 4 bin 475 mükellef ile 53 bin 396 pompada bulunan 293 bin 966 tabanca denetlendi.
ULUSAL TAŞIT TANIMA SİSTEMİNE GEÇİLECEK
Gelir İdaresi Başkanlığı, akaryakıt alımı sırasında taşıtların plaka bilgilerinin yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara otomatik olarak iletilmesini sağlayacak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’ne (UTTS) ilişkin düzenlemeler yaptı. Bu sistem sayesinde, akaryakıt alımı yapacak taşıtların plakaları elle yazılmadan sistem kapsamındaki bileşenler ile ödeme kaydedici cihazlara otomatik yansıyacak ve böylece yakıt alan taşıttan başka bir taşıtın plakasına fiş düzenlenmesi engellenecek. Sistem, vergi mükelleflerinin işte kullandıkları taşıtlar için yapılacak akaryakıt ve LPG alımlarında 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren zorunlu hale gelecek. Ayrıca, 1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren ilk defa iktisap edilecek sıfır taşıtlar, kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde özel taşıt tanıma sistemi kullanan taşıtlar olarak 30 Haziran 2025 tarihine kadar UTTS kapsamına dahil edilecek.
VERGİ KAYBININ ÖNLENMESİ İÇİN ÖNEMLİ BİR ADIM OLACAK
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğini sağlamak ve kayıt dışı ekonomiyle etkili bir şekilde mücadele etmek amacıyla pek çok düzenleme ve çalışmanın hayata geçirildiğini vurguladı. Şimşek, “Yapılan tüm bu çalışmalar neticesinde akaryakıt piyasasındaki suistimaller ve kanuna aykırı fiiller büyük ölçüde önlendi. Son olarak, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nin devreye alınmasıyla elle plaka girişi ve bu sayede usulsüz akaryakıt fişi düzenlenmesi engellenerek akaryakıt istasyonlarındaki vergi kaybının önlenmesi için önemli bir adım atılmış olacak.” dedi.
Uygulama kapsamına girecek tüm kesimlere yönelik hatırlatmada bulunan Şimşek, “Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, yıl sonuna kadar en az bir pompa ünitesini sisteme uyumlu hale getirmesi gerekiyor. Akaryakıt istasyonlarının bu sistemin kurulması ve işletilmesi sürecinde gereken her türlü desteği vermesi önem taşıyor. Sistem kapsamında yapılmış bağlantıların korunması ve sürekli çevrim içi bağlantılı olmasının sorumluluğu akaryakıt istasyonu işleten mükellefe ait olacak.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: Sözcü
