D Vitamininin Otoimmün Hastalıklarla İlişkisi
Kanada’daki McGill Üniversitesi’nden bilim insanları, D vitamini üretmeyen genetik olarak tasarlanmış fareler üzerinde kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdi. Bu çalışmada, D vitamini eksikliği olan farelerin timüs bezinin – bağışıklık sistemimizi şekillendiren ve eğiten küçük bir organ – hızlı bir şekilde yaşlandığı ve bağışıklık hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğaldığı gözlemlendi. Timüs bezi, T hücrelerinin sağlıklı hücrelere saldırmaması için gerekli eğitim aldığı bir merkez olarak biliniyor. D vitamini, bu eğitim sürecinin etkin bir şekilde gerçekleşmesinde kritik bir rol oynamaktadır.
McGill Üniversitesi’nde görevli fizyolog John White, bu biyolojik ilişkiyi daha iyi anlamaya başladıklarını belirtiyor. White, “Bulduğumuz sonuçlar, D vitamini ile timüs bezi arasındaki bağlantıyı daha da güçlendiriyor ve otoimmün hastalıkların önlenmesine yönelik yeni stratejilerin geliştirilmesine imkan tanıyabilir” diyor.
Çalışmada, D vitamini üretemeyen farelerin daha küçük ve hücre bakımdan daha yetersiz bir timüs bezine sahip olduğu tespit edildi. Ayrıca, bu organın erken yaşlanma belirtileri gösterdiği ve önemli bir otoimmün düzenleyicinin seviyesinin düşük olduğu belirlendi. Bu bulgular, D vitamini eksikliğinin otoimmün hastalıklara karşı koruma sağlamada yetersiz kalabileceğini ortaya koyuyor.
Otoimmün Hastalık Riskini Artırabilir
White, “Yaşlanan bir timüs, geçirgen bir bağışıklık sistemi demektir,” ifadesini kullanarak, timüs bezinin sağlıklı dokulara yanlışlıkla saldırabilecek bağışıklık hücrelerini filtreleme görevini yitirdiğini vurguladı. Bu durum, tip 1 diyabet gibi otoimmün hastalıkların riskini artırabilir. Önceki araştırmalar, D vitamininin özellikle çocukluk döneminde kritik öneme sahip olduğunu, çünkü timüs bezinin T hücrelerini 20 yaşına kadar eğittiğini öne sürüyor. Yaş ilerledikçe bu etkinin azalabileceği düşünülse de, D vitamini eksikliğinin erken yaşlarda bağışıklık sistemini zayıflatabileceği yönündeki bulgular dikkat çekmektedir.
Bu çalışma henüz fareler üzerinde gerçekleştirilmiş olsa da, timüs bezinin insanlarda benzer şekilde işlev gösterdiği göz önüne alındığında, aynı biyolojik süreçlerin insanlar için de geçerli olabileceği düşünülmektedir. Araştırmacılar, D vitamininin insan timüsü üzerindeki etkilerini incelemeye yönelik yeni çalışmalar yapmayı planlıyor.
D vitamini takviyelerinin etkinliği hala tartışmalı bir konu olsa da, genel görüş, bu vitaminin eksiklik durumunda belirli sağlık alanlarında fayda sağladığı yönündedir. Özellikle güneş ışığı yetersizliğinden kaynaklanan D vitamini eksiklikleri, bağışıklık sistemimizin erken yaşlardan itibaren dezavantajlı bir duruma düşmesine neden olabilir. White, çocuk sahibi ailelere seslenerek, “Eğer küçük bir çocuğunuz varsa, yeterli miktarda D vitamini aldığından emin olmak için sağlık uzmanınıza danışın” tavsiyesinde bulunuyor.
Kaynak: Sözcü
