Emeklilerin Maaş Sorunları ve Beklentileri
EYT düzenlemesi ile birlikte 16 milyonu aşan emekli sayısı, son yıllarda artan enflasyon karşısında beklediği maaş zamlarını alamıyor. Hayat standartlarında büyük kayıplar yaşayan emekliler, enflasyon farkı ödemelerinin yetersiz olduğunu vurgulayarak, intibak düzenlemesi talebinde bulunmaya devam ediyor. Yeni ekonomi yönetiminin uyguladığı sıkı para politikaları nedeniyle emekliler için herhangi bir seyyanen zam ödemesi veya intibak düzenlemesi gündeme alınamamış olsa da, yeni yılda atılacak adımlarla maaşlar arasındaki adaletsizliklerin giderilmesi planlanıyor.
MAAŞ HESAPLAMA SİSTEMİ DEĞİŞECEK
Türkiye’de uzun yıllardır uygulanan emeklilik maaşı hesaplama sistemi, üç farklı dönem dikkate alınarak şekilleniyor. En yüksek emekli aylığı bağlama oranı, 2000 yılından önceki çalışma dönemine dayanırken, bu dönemi 2000 ile Eylül 2008 arasındaki çalışma dönemi takip ediyor. En az etkiyi yaratan bölüm ise Ekim 2008 sonrası çalışma dönemi olarak belirlenmekte. Sabah’tan Faruk Erdem’in aktardığına göre, Orta Vadeli Program’da (OVP) yer verilen yeni emeklilik sistemi, bu yıl tamamlanmadan Meclis’e sunulacak.
FAZLA ÇALIŞANLAR YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALACAK
Mevcut emeklilik sisteminde, prim gün sayısı arasında büyük farklılıklar olmasına rağmen aynı maaşı alan milyonlarca vatandaş bulunuyor. Bu durum emekliler arasında adaletsizliğe yol açarken, yapılacak iyileştirmelerle daha fazla prim gününe sahip emeklilerin maaşlarında yukarı yönlü bir güncelleme yapılması hedefleniyor. Böylece, bir yandan emeklilikte adalet sağlanması amaçlanırken, diğer yandan daha fazla prim günü olanların daha yüksek maaş alması teşvik edilecek.
Erdem, emeklilik sistemindeki planlanan değişiklikler hakkında şu ifadeleri kullandı: “EMEKLİ MAAŞI TUTARINI YÜKSELTMEK İSTEYENLER DAHA FAZLA ÇALIŞACAK” Günümüzde uygulanan üçlü aylık bağlama sisteminin değiştirilmesi gündemde. Üç dönem için farklı çarpanlarla hesaplanan aylıklar, tek bir formül üzerinden hesaplanacak. Bu yeni sistemle, prim gün sayısı ile prim miktarları da dikkate alınarak, daha fazla çalışan ile az prim günü olanlar arasında önemli bir fark yaratılacak.
MAAŞ FARKLARI AZALACAK VE EMEKLİLER DAHA FAZLA KAZANACAK
Böylece, 3600 gün ile emekli olan biri ile 9000 gün ile emekli olan arasındaki maaş farkı azalacak. Daha fazla prim gününe sahip emeklilerin maaşı yüksek olacak. Emekli aylığını artırmak isteyenler, çalışma hayatında daha uzun süre kalmayı tercih edecek. Yeni düzenlemeyle birlikte, emekli olanlar için kök aylık ve taban aylık gibi farklılıklar da ortadan kalkacak.
EMEKLİLİK ŞARTLARINDA YENİLİKLER BEKLENİYOR
Paketin içinde, gelecekteki emeklilik şartlarına dair yeniliklerin yer alması bekleniyor. Üzerinde çalışılan konulardan biri, ilk kez sigortalı olacak gençlerin emeklilik şartlarının belirlenmesi. Bu kapsamda, özellikle yaş şartlarının yeniden gözden geçirilmesi ve kadınlar için 60, erkekler için ise 65 yaş olarak belirlenmesi planlanıyor.
Yasa yürürlüğe girdikten sonra sigortalı olanlar, bu yeni düzenlemeye tabi olacak. Bu değişiklikle birlikte, sosyal güvenlik sisteminde aktif-pasif dengesinin sağlanması hedefleniyor. Ancak bu konu üzerindeki çalışmalar hala devam etmekte.
İKİNCİ EMEKLİLİK SİSTEMİ DEVREYE GİRECEK
Orta Vadeli Program’da yer alan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, bu dönemde uygulanmaya başlayacak. Bu sistemle, çalışanlar için sosyal güvenliğin yanı sıra ek bir emeklilik imkânı sunulacak.
İŞVEREN VE DEVLET KATKI SAĞLAYACAK
Tamamlayıcı emeklilik sisteminde ödenecek primlere işveren ve devlet de katkıda bulunacak. Bu sistemden, mevcut sigortalıların yanı sıra çalışma hayatına geri dönmüş emekliler de yararlanabilecek. Böylece mevcut emekliliklerinin yanında ikinci bir emekli maaşı alma imkânı elde edecekler.
Kaynak: Sözcü
