Erken Menopoz ve Belirtileri
Prof. Dr. Kübra Boynukalın, kadınların menopoz sürecine geçişi ile ilgili önemli bilgiler paylaştı. “Adet döngülerinin düzensizleşmesi, menopoz öncesi dönemin en belirgin özelliklerinden biridir. Bu süreçte östrojen seviyelerinde hızlı bir düşüş yaşanır. Sonunda, yumurtalıklarda yumurta gelişimi ve östrojen üretiminin durmasıyla birlikte adet döngüleri sona erer ve menopoz süreci başlar. Eğer bir kadın 40 yaşından önce adet kanamalarını kaybederse, bu durum erken menopoz olarak değerlendirilir,” dedi.
Erken menopoz belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterse de, genellikle ilk belirti sık aralıklarla adet kanaması olmaktadır. Normal koşullarda kadınlar 28 günde bir adet olurlar. Eğer adet döngüsü 22 günden daha sık oluyorsa, bu durum yumurtalık rezervinin azalmakta olduğuna işaret eder. Ayrıca, vücudun üst kısmında ani sıcak basmaları da ortaya çıkabilir. Bu belirtilerin temel nedeni, östrojen seviyesinin azalmasıdır. Diğer belirtiler arasında vajinal kuruluk, mesane kontrolünün zayıflaması, ani duygusal değişiklikler, cildin kuruması, uyku düzeninin bozulması, cinsel isteğin azalması ve gözlerde kuruluk yer alabilir.
Prof. Dr. Boynukalın, “Özellikle 40 yaş altındaki kadınların son 3 ay içinde adet dönemlerinde düzensizlik yaşıyorlarsa ve daha önce çocuk sahibi olmamışlarsa, bir uzman hekime başvurmaları son derece önemlidir,” diye ekledi.
Erken Menopozun Nedenleri
Genetik faktörler, bağışıklık sistemi problemleri, kemoterapi ve radyoterapi erken menopoza zemin hazırlayabilir. Prof. Dr. Boynukalın, “Kadının menopoz yaşı üzerinde en etkili faktör, annesinin menopoz yaşınıdır. Eğer ailede erken menopoz öyküsü varsa, kadının erken menopoz riski artmaktadır,” şeklinde konuştu.
Erken menopozun yaygın sebeplerinden biri de otoimmün hastalıklardır. Otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin kendi organlarına yabancı doku gözüyle bakarak saldırması durumudur. Eğer bu organlar yumurtalıklarsa, erken menopoz riski artar. Ayrıca, herhangi bir nedenle kadınların yumurtalıklarının alınması da erken menopozu tetikleyebilir. Kanser tedavisi sırasında uygulanan radyoterapi veya kemoterapi, yumurtalıklara zarar vererek erken menopoz gelişimine neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra kötü beslenme, stres, sigara ve alkol kullanımı da erken menopozu etkileyen diğer faktörler arasında yer alır.
Erken Menopozda Tedavi Seçenekleri
Erken menopoz, öngörülemeyen bir durumdur; ancak düzenli doktor muayeneleri ile erken teşhis mümkündür. Erken menopoz teşhisi için birkaç test yapılmaktadır. En yaygın olarak kullanılan test, kan ölçüm testleridir. Bu testlerde, kandaki FSH (folikül uyarıcı hormon) düzeyi incelenir. FSH, hipofiz bezinden salgılanarak yumurtalıkların işlevini yönetir. Ayrıca, kandaki AMH (Anti Mülleriyan Hormon) düzeyi de değerlendirilir. Bu testlerin sonuçları, erken menopoz teşhisine katkı sağlar.
Erken menopoz teşhisi konulan ve çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar, yardımcı üreme teknikleri sayesinde gebelik elde edebilirler. Yumurta sayısı az olan kadınlar için tüp bebek tedavisinde kişiye özel bir yaklaşım benimsenmelidir. Tüp bebek tedavisinin deneyimli hekimler tarafından gerçekleştirilmesi, başarı oranını artıran önemli bir faktördür. Erken menopoz durumunda kadından elde edilen yumurta sayısı sınırlı olabilir; bu nedenle, sperm faktörlerinin de dikkate alınması gerekmektedir. Bu tür durumlarda, yapay zeka ve gelişmiş teknolojiler kullanarak en yüksek tutunma ihtimaline sahip embriyonun seçilmesi mümkün olabilir.
Ayrıca, tüp bebek merkezinin ileri teknolojilerle donatılmış laboratuvarlara sahip olması ve dünya genelindeki gelişmeleri takip etmesi, ebeveyn olmak isteyen çiftler için oldukça önemlidir. Evli olmayan ve kısa sürede gebelik düşünmeyen hastalara ise yumurta dondurma işlemi önerilebilir. Bu uygulama ile folikülleri büyütmek amacıyla ilaçlar kullanılarak yumurta hücreleri elde edilir ve vitrifikasyon yöntemiyle dondurulur. Böylece, ileride kullanılmak üzere dondurulan yumurtalarla gebelik sağlanabilir.
Sonuç olarak, erken menopoz belirtileri görülmeye başlandığında, bir uzmana başvurulmalı ve zaman kaybetmeden uygun tedavi yöntemleri belirlenmelidir.
Kaynak: Sözcü
