İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü savaş suçlarını araştırmak amacıyla bir araya gelen akademisyenler, entelektüeller, insan hakları savunucuları ve medya ile sivil toplum kuruluşları temsilcileri, İngiltere’nin başkenti Londra’da “Gazze Mahkemesi (Gaza Tribunal)” girişimini hayata geçirdi. İki gün süren etkinlikte 100’e yakın katılımcı ile çeşitli toplantılar gerçekleştirildi.
Projenin başkanlık heyetinde, Birleşmiş Milletler (BM) Filistin eski Özel Raportörü Richard Falk öncülüğünde, yine BM eski özel raportörlerinden Michael Lynk ve Hilal Elver gibi önemli isimler yer alıyor. Ayrıca akademik çevrelerden Noura Erakat, Susan Akram, Ahmet Köroğlu, John Reynolds, Diana Buttu, Cemil Aydın ve Penny Green gibi isimler de mahkemenin önemli bileşenleri arasında bulunuyor.
Mahkemenin “mahkeme üyeleri” arasında, farklı coğrafyalardan ve çeşitli arka planlara sahip pek çok önemli isim yer almakta. Londra’daki toplantıya katılan bu isimler arasında Ilan Pappe, Jeff Halper, Ussama Makdisi, Ayhan Çitil, Cornell West, Avi Shlaim, Naomi Klein, Aslı Bali, Mahmood Mamdani, Craig Mokhiber, Hatem Bazian, Mehmet Karlı, Sami Al Arian, Farank Barat, Hassan Jabareen, Willy Mutunga, Victor Kattan ve Victoria Brittain de bulunmaktadır.
Toplantının ilk gününde, mahkeme için kritik bir rol üstlenecek Filistinli sivil toplum kuruluşları ve hak örgütleri temsilcileri ile özel bir oturum düzenlendi. Bu oturuma katılan sivil toplum kuruluşları arasında şunlar yer alıyor:
- Law for Palestine
- Filistin STK’leri Ağı (Palestinian Environmental NGOs Network)
- Arap Gıda Egemenliği Ağı (APN)
- İsrail’deki Arap Azınlık Haklarını Koruma Hukuk Merkezi (Adalah)
- Filistinli insan hakları örgütü Al-Haq
- BADIL
- Al-Mezan Center for Human Rights
- Addameer Mahkum Desteği ve İnsan Hakları Derneği
- Filistin İnsan Hakları Merkezi (PCHR)
Gazze Mahkemesi, 50 üye ülke gençlik kuruluşu ve 16 Müslüman azınlık temsilcisi uluslararası gençlik kuruluşunun desteğiyle düzenleniyor. Bu, İslam İşbirliği Teşkilatı Gençlik Forumu’nun (ICYF) bir girişimidir.
Londra’daki toplantılarda, mahkemenin organizasyon yapısı, lojistik süreçler ve çalışma esasları belirlenirken, mahkemenin işleyişine dair temel prensipler, yürütme ve iletişim stratejileri gibi konular da ayrıntılı bir şekilde ele alındı.
Halk vicdanına dayanan bu mahkemenin ikinci aşaması, Mayıs 2025’te Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da, üçüncü ve son aşaması ise Ekim 2025’te İstanbul’da planlanmaktadır. Saraybosna’daki oturumda, hazırlanan raporlar, tanık ifadeleri ve taslak beyanname kamuoyuna sunulacak. Bu toplantıya, Gazze’deki durumdan etkilenen bireylerin yanı sıra bölgedeki sivil toplum temsilcileri ve uzman tanıklar da katılacak.
Gazze Mahkemesi’nin en kritik aşamalarından biri olan ve Ekim 2025’te İstanbul’da yapılacak ana duruşmada, hukuk, kültür, siyaset ve sivil toplum alanlarında uzman isimlerden oluşan bir kurul, kurban ve tanık ifadelerini dinleyecek ve nihai kararın taslağını açıklayacaktır. Ayrıca, mahkemenin sürecine dair son gelişmeler doğrultusunda özel yetki ve tavsiye içeren kararlar da kamuoyuna sunulacaktır.
Bağımsız bir inisiyatif olarak kurulan Gazze Mahkemesi, Filistin halkına yönelik ağır insan hakları ihlallerini gündeme getirerek uluslararası toplumun dikkatini çekmeyi hedeflemektedir.
Kaynak: Sözcü
