Hi1a: Kalp Krizi Tedavisinde Devrim Niteliğinde Bir İlaç
Yeni geliştirilen bir ilaç olan Hi1a, Avustralya’da yaşayan huni ağı örümceklerinin ürettiği bir proteini taklit eden küçük bir moleküldür. Bu aktif madde, kalp krizleri sırasında kalp dokusunun aşırı asidik hale gelmesini engelleyerek önemli bir rol oynamaktadır. Bilim insanlarının umudu, Hi1a’nın kalp krizinin yol açtığı doku hasarını doğrudan tedavi edebilecek ilk ilaç olmasıdır. Science Alert’te yer alan habere göre, bu ilacın ilk aşamada hastanelerde kullanılmak üzere geliştirilmesi planlanıyor; ilerleyen süreçte acil durum müdahale ekipleri tarafından da uygulanması hedeflenmektedir.
Ancak, ilacın kalp krizi sonrasında ne zaman verilmesi gerektiği konusunda henüz kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Araştırma ekibi, ilacın “hızlı bir şekilde verilmesi gerekmiyor” görüşündedir. Ayrıca, Hi1a’nın kalp nakli için uygun donör sayısını artırma amacıyla da kullanılabileceği belirtilmektedir. Donör kalplerin toplanması sırasında meydana gelen hasarları önleme potansiyeli taşıdığı ifade edilmektedir.
Hi1a, vücuttaki hücreler arasında madde alışverişini sağlayan ve dolaşım sisteminde bulunan asit algılayıcı iyon kanalı 1a (ASIC1a) adlı bir kanalı hedef alır. Kalp krizi sırasında, kan akışının azalması nedeniyle kalp kası hücreleri oksijen alamaz. Oksijen eksikliği, ASIC1a kanallarını açarak kalp kası hücrelerine asidik moleküllerin dolmasına neden olur ve bu durum dokunun ölümüne yol açar. Hi1a, ASIC1a kanallarını bloke ederek bu yıkıcı süreci durdurur.
Queensland Üniversitesi’nden Profesör Glenn King, Hi1a’nın fareler üzerinde etkilerini başarılı bir şekilde gösterdiklerini ve insan kalp hücrelerinde de benzer olumlu etkiler gözlemlediklerini belirtmiştir. 2023 yılında European Heart Journal’da yayımlanan bir çalışmada, Hi1a’nın farelerde kalp krizi sonrası hasarı önemli ölçüde azalttığı tespit edilmiştir.
Hi1a’nın Etkileri ve Araştırmalar
İlginç bir şekilde, Hi1a’nın fareler ve insanlar üzerinde olumlu etkileri olsa da, örümceklerin doğal avcıları olan bazı hayvanlar üzerinde tam tersi bir etki yaratmaktadır. Özellikle kuşlarda, ASIC1a kanallarını aktive ederek acı veren bir etki oluşturduğu gözlemlenmiştir. Bilim insanları, örümceklerin bu proteini avcılarına karşı bir savunma mekanizması olarak kullandığını düşünmektedir.
İnsanlar Üzerinde Yapılan Denemeler Kontrol Edilecek
İnsanlar üzerinde gerçekleştirilecek ilk klinik denemeler başarılı olursa, araştırma ekibi daha geniş çaplı Faz II ve Faz III denemelerine geçmeyi planlamaktadır. Bu denemeler, ilacın güvenliğini ve etkinliğini daha büyük gruplarda test edecektir. Ancak klinik denemelerin yıllar sürebileceği gerçeği, Hi1a’nın hastalara sunulmasının zaman alabileceğini göstermektedir.
Leeds Üniversitesi’nden Kardiyoloji Uzmanı Dr. Heerajnarain Bulluck, şimdiye kadar hayvanlarda umut verici birçok ilacın insanlar üzerinde başarısız olduğunu belirtmektedir. Hi1a’nın, önceki denemelerde başarısız olan diğer ilaçların aksine, kalp krizine karşı etkili olup olmayacağı ise ilerleyen süreçte netlik kazanacaktır.
Kaynak: Sözcü
