İran’da İdam Cezaevi: Cemşid Şarmehd’in Durumu ve Almanya’nın Tepkisi
İran-Almanya çifte vatandaşı Cemşid Şarmehd’in, terör eylemlerine karıştığı iddiasıyla İran’da idam cezasına çarptırılmasına Almanya’dan büyük bir tepki geldi. Şarmehd, 2008 yılında Şiraz kentinde meydana gelen ve 14 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan bombalı saldırıya katıldığı gerekçesiyle, geçen yıl Şubat ayında suçlu bulunarak idama mahkûm edilmişti. İran, Şarmehd’i ABD’de ikamet ettiği sırada FBI ve CIA yetkilileriyle iletişim kurmakla, ayrıca İsrail’in istihbarat örgütü Mossad ile bağlantı kurma girişiminde bulunmakla suçlamıştı.
İranlı yetkililer, Ağustos 2020’de Şarmehd’i “karmaşık” bir operasyon sonucunda yakaladıklarını belirtmiş, ancak tutuklamanın detayları hakkında pek fazla bilgi sunmamışlardı. Şarmehd’in ailesi, onun Dubai’de transit geçiş yaparken İran güvenlik güçleri tarafından kaçırıldığını ve sonrasında İran’a götürüldüğünü iddia ediyor. İran’da, altısı Fransa’dan olmak üzere, en az 16 çifte vatandaş, çeşitli suçlamalarla tutuklu durumda bulunuyor.
Cemşid Şarmehd, eşi ve kızıyla
Almanya Başbakanı Scholz: “Skandal”
Deutsche Welle Türkçe’nin haberine göre, 69 yaşındaki Cemşid Şarmehd’in uzun yıllar boyunca tutuklu kaldıktan sonra verilen idam cezasının infazını “skandal” olarak değerlendiren Almanya Başbakanı Olaf Scholz, “Cemşid Şarmehd’e mahkemede yöneltilen suçlamalara karşı kendini savunma imkânı bile verilmedi” şeklinde konuştu. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da bu idamın, Tahran rejiminin ne denli insanlık dışı olduğunu bir kez daha gözler önüne serdiğini ifade etti. Baerbock, Tahran’ı “Kendi gençlerine, kendi nüfusuna ve yabancı vatandaşlara karşı ölümü kullanan bir rejim” olarak tanımladı. Berlin’in, bir Alman vatandaşının idamının ciddi sonuçları olacağına dair daha önce de pek çok kez uyarıda bulunduğunu belirten Baerbock, Tahran’daki Alman Büyükelçiliği’nin de Şarmehd için yılmadan çalıştığını vurguladı. Ayrıca, Baerbock, Temmuz ayında göreve gelen reform yanlısı Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’a atıfta bulunarak, “Bu (idam) yeni hükümetin iktidarında da kimsenin güvende olmadığı gerçeğini ortaya koyuyor” dedi. Baerbock, aileye başsağlığı dileklerini ileterek, Şarmehd’le sürekli yakın temas halinde olduklarını belirtti.
Kızından Tepki
Şarmehd’in kızı Gazelle Şarmehd, hem Alman hem de Amerikan hükümetlerinin babasını müzakerelerde yalnız bıraktığını ve aileyi kaderine terk ettiğini öne sürdü. Şarmehd, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, Amerikan ve Alman hükümetlerinden babasının öldürüldüğüne dair somut kanıt beklediklerini ifade etti. Eğer infaz gerçekleşmişse, naaşının derhal eve getirilmesi ve İran hükümetinin ağır bir biçimde cezalandırılması gerektiğini vurguladı.
İnfaza insan hakları savunucularından da sert tepkiler geldi. İran’daki infazları yakından takip eden Norveç merkezli sivil toplum kuruluşu İran İnsan Hakları (IHR) direktörü Mahmud Amiry-Moghaddam, idamı “İslam Cumhuriyeti’nin son dönemdeki başarısızlıklarını örtbas etmek için bir rehineyi yargısız biçimde öldürme vakası” olarak tanımladı. Amiry-Moghaddam, “Cemşid Şarmehd, Birleşik Arap Emirlikleri’nde kaçırıldı, hukuka aykırı bir şekilde İran’a nakledildi ve burada adil bir yargılama olmaksızın ölüme mahkûm edildi” şeklinde konuştu. Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi tarafından yapılan açıklamada ise “Şarmehd’in hukuksuz bir şekilde kaçırılması, sonrasında gözaltında işkence görmesi, adil olmayan göstermelik yargılama ve bugünkü infaz, İran rejiminin işlediği sayısız suçun birer örneğidir” denildi.
Kaynak: Sözcü
