Kur Korumalı Mevduat Hesaplarındaki Düşüş Hızlanıyor
Ekonomi yönetimi, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarından çıkış sürecini hızlandırırken, bu hesapların kamu üzerindeki yükü giderek artmaktadır. Aralık 2021’de faaliyete geçen KKM hesapları, özellikle son dönemde ciddi bir tasfiye sürecine girmiştir. Şu anda sistemde yalnızca dövizden KKM’ye dönüş yapan hesaplar kalmıştır.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık bültenine göre, KKM bakiyesi geçen hafta itibarıyla tarihindeki en hızlı oransal düşüşü kaydederek %4 oranında, yani 58 milyar 336 milyon lira azalarak 1 trilyon 412.1 milyar liraya gerilemiştir.
Kamuya 1 Trilyon Lira Zarar
KKM stoku, Ağustos 2023’te 3.4 trilyon lira ile rekor kırdıktan sonra, Merkez Bankası’ndan gelen düzenlemelerle birlikte düşüşe geçmiştir. Özellikle 1 Ocak’tan itibaren TL dönüşümlü yeni KKM hesaplarının açılamaması ve mevcut hesapların vade sonunda yenilenememesi, bu tasfiye sürecini hızlandıran etkenler arasında yer almaktadır. 2024 yılına girerken, KKM’den toplam mevduat çıkışı 18 Ekim itibarıyla 1.2 trilyon liraya ulaşmış, böylece KKM’nin toplam mevduattaki payı %7.87’ye gerilemiştir.
Ekonomistler, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tarafından bütçeye ve dolayısıyla kamuya hiçbir yük getirmeyeceği iddia edilen KKM sisteminin, kamuya 2 yıl içinde yaklaşık 1 trilyon 58 milyar lira zarar verdiğini hesaplamaktadır.
Döviz Mevduatları ve Şirket Alımları
Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı, 18 Ekim ile sona eren haftada 169 milyar 636.40 milyon dolara yükselmiştir. Yurt içi yerleşiklerin parite etkisinden arındırılmış toplam yabancı para mevduatı ise 1 milyar 992 milyon dolar artış göstermiştir. Parite etkisinden arındırıldığında, gerçek kişilerin döviz mevduatları 34 milyon dolar gerilerken, tüzel kişilerin döviz mevduatları ise 2 milyar 26 milyon dolar artmıştır. Böylece KKM dahil edildiğinde mevduatta dolarizasyon oranı %44.9 olarak hesaplanmaktadır.
Yabancı Yatırımcıların Hareketleri
Borsa İstanbul’da yabancı yatırımcılar, 18 Ekim ile biten haftada toplam 73.6 milyon dolarlık hisse satışı yaparak, arka arkaya 3 haftadır satış tarafında yer almıştır. Bu durum, 2024 yılı başından itibaren BIST’te toplam yabancı çıkışının net 2.45 milyar dolar olduğunu göstermektedir. Öte yandan, tahvil piyasalarında aynı haftada net 502 milyon dolarlık yabancı girişi yaşanmış ve yıl başından bu yana girişlerin toplamı 19.6 milyar dolara ulaşmıştır.
Rezervlerde Tarihi Zirve
Merkez Bankası (TCMB) rezervleri, 1 milyar 979 milyon dolarlık bir artışla yeni bir zirve seviyesine ulaşmıştır. TCMB’nin haftalık verilerine göre, 18 Ekim itibarıyla toplam rezervler 159 milyar 365 milyon dolara yükselmiştir. Bu rakam, rezervlerin tarihi zirvesini görmesi anlamına gelmektedir. Bir önceki hafta 58 milyar 313 milyon dolar olan net uluslararası rezervler, söz konusu haftada 2 milyar 345 milyon dolar artarak 60 milyar 658 milyon dolara çıkmıştır.
Kaynak: Sözcü
