Ömer Fethi Gürer Niğde’deki Patates Üreticilerini Dinledi
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde’nin Bağlama kasabasında bulunan bir patates deposunda yerel üreticilerle bir araya geldi. Bu yıl Niğde’de 1 milyon ton patates rekoltesinin beklenmesine rağmen, hasat sonuna gelinmesine rağmen tüccarların yeterli alım yapmaması nedeniyle ürünlerin depolandığı ifade edildi. Gürer, çiftçilerin iktidarın Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ve Tarım Kredi Kooperatifi gibi kuruluşlar aracılığıyla alıma başlamasını umut ettiğini belirtti.
Üreticilerin Zor Durumu
Gürer, patates üreticilerinin çaresiz ve desteksiz kaldığını vurguladı. “Patates üreticisi, yeterli alım yapmaya tüccar gelmeyince hasat ettiği patatesi depoya koymak zorunda kaldı. Niğde, patates üretiminde Türkiye’de 1. sırada yer alıyor; bu yıl 1 milyon ton patates hasadı hedefleniyordu. Ancak, tüccar gelmeyince ürüne talep olmadı ve depolandı. Kamu kurumlarının alıma girmemesi ise üreticiyi daha da zor durumda bıraktı. Doğal olarak, üretici kaygılı; maliyetinin altında bir fiyatla tüccar, üreticinin ürününü almak istiyor. Üretici, ürününü depolayarak bekliyor. Eğer tüccar ya da kamu eliyle TMO alım yapmazsa, bu ürünler çöpe gidecek. Büyük şehirlerde vatandaş, patatesin pahalı olduğu konusunda şikayet ederken, burada maliyeti 6-7 lira olan patates, 3 liraya tüccar tarafından alınmadığı için depoya konmuş durumda.” diyerek çiftçilerin içinde bulunduğu zor durumu gözler önüne serdi.
Çiftçilerin Umutsuzluğu
Patates üreticisi Şükrü Şahin, bu yıl patatesten hiç para kazanamadıklarını belirtti. Şahin, “Bu sene patatesten hiç para kazanamadık, tamamını zarar ettik. En az zararı olan çiftçi bile bu sene 1 milyon TL zarar ediyor. Patates hiç para etmedi, tüccar da gelmedi; işçi parasını ödeyemedik. Normalde bu patatesin fiyatı 8-10 lira iken şimdi 3 lira, alan da yok, para veren de.” diyerek çiftçilerin umutsuzluğunu vurguladı.
Mahsul Kayıpları
Üretici Ramazan Avşar ise bu yıl çiftçinin neredeyse tüm mahsullerinin para etmediğini ifade etti. “Patates çok ekildi deniyor ama çiftçinin hangi ürünü para etti ki? Çiftçinin fasulyesi, buğdayı para etmedi. Biçerdöver parasını zor ödedik, balyaları getiremedik, hayvanlarımız para etmiyor. İneğimizi satmaya kalkıyoruz, 150 bin liralık ineğe 90 bin lira verip pazarlık yapıyorlar. Kavun ve karpuz atıldı, çiftçinin domatesi atıldı, bütün patatesler depoya kondu. İçinde satılanlar bile 3 aylık, 5 aylık çeklerle satıldı. Depoya almaya gücü yetmediği için çiftçi, ürününü 3 aylık, 5 aylık çeklerle sattı ama para da alamadı.” dedi.
Ekonomik Zorluklar
Avşar, “Kahvede birbirimize çay ısmarlayamaz hale geldik.” diyerek çiftçilerin borç yükünün ağırlığını gözler önüne serdi. Patates üreticisi Şükrü Şahin ise, “Buğdayı 8 liraya verdik; şu anda buğday 12 lira. Fasulyeyi 30 liraya sattık; fasulye 40 lirayı geçti. Tüccar, eline fırsat geçince bize zarar ettiriyor. En ufak çiftçi bile Ziraat Bankası’na 1 milyon TL borçlu.” ifadelerini kullandı.
Çiftçilerin Borç Durumu
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, çiftçilerin bankalara olan borcunun 749 milyar liraya ulaştığını hatırlatarak, “Borçsuz çiftçi kalmadı. Çiftçiye ‘daha çok ekin’ dediler, çiftçi de ekti.” dedi.
Patatesin Maliyeti
Patates üreticisi Sinan Akkuzu, patatesin maliyetlerini karşılayamadığını ifade etti. Depoya koyduğu 150 ton patatesin işçilik maliyetinin 170 bin lirayı bulduğunu belirten Akkuzu, “Şu anda işçiyi nasıl ödeyeceğim? Tarım işçilerinin maliyeti var. Şimdi para yok, patatesi pazarlayamadım, alan yok. Adam 2,5 lira verdi, 6 aylık çek diyor. Ben 6 ay sonra çekin karşılıksız çıkmayacağını nereden bileyim? Bunun maliyeti sadece işçilik olarak 170.000 lira; şu an tarım işçisine borçlandım. Bu parayı nereden, nasıl vereceğim?” dedi.
Kamunun Alım Yapması Gerekiyor
Gürer, Bakanlığa seslenerek kamunun patates alımı yapması gerektiğini vurguladı. “Toprak Mahsulleri Ofisi, Tarım Kredi Kooperatifi ve Türkşeker, maliyeti artı makul bir kârla patatesi almalı.” diyen Gürer, aksi takdirde depodaki ürünlerin çöp olacağına dikkat çekti. Depoların sağlıklı şartlarda olmadığını ve patatesin büyük şehirlerde Aralık ayından sonra yüksek fiyatlarla satışa sunulacağını belirten Gürer, “Mutlaka maliyet artı makul kâr ile alım yapılmalı. Çiftçi ekime girecek, gübre alacak, ilaç alacak, mazota ihtiyacı var, traktörün gideri var. Yeni ekim dönemi için çiftçiye can suyu şart. Patates üreticisi iktidarın seslerini duymasını istiyor.” diye konuştu.
Piyasa Dengesizliği
Çiftçilerin karşılaştığı ekonomik zorlukların yanı sıra piyasadaki fiyat dengesizliğine de dikkat çeken Ramazan Avşar, “Biz burada patatesi 2,5 liraya satamıyoruz, tüketici ise 25 liradan yiyor. Bu uçurumun sebebi nedir, kim bakacak buna?” diyerek yetkililerin bu fiyat farkını araştırması gerektiğini ifade etti.
Kaynak: Sözcü
