Pazarlardaki Taze Sebzelerin Güvenliği
Market rafları, pazarlarda tezgahlar ve sokaklarda manavlar taze sebzelerle dolup taşsa da, bu ürünlerin tamamı ne yazık ki %100 güvenli olmayabiliyor. Uzmanlar, bazı üreticilerin sebzeleri daha hızlı olgunlaştırmak ve daha büyük hasat elde etmek amacıyla nitrat kullandıklarına dikkat çekiyor. Bu kimyasallar, sebzelerin büyümesini hızlandırsa da, tüketiciler ne yazık ki bunun bedelini sadece cüzdanlarıyla değil, sağlıklarıyla da ödemek zorunda kalıyor.
Bu konuda olumsuz rekor, nitrat içeriğiyle turp ve çilekte görülürken, patates ve havuç gibi sebzelerde de yüksek miktarda nitrat tespit edilmiştir.
Nitritlerin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Nitritler nitrosaminlere dönüşerek kansere neden oluyor. Uzmanlar, bu sebzelerin yetiştirilmesi sırasında kullanılan aşırı nitratın, tüketici sağlığı açısından önemli riskler taşıdığına dikkat çekiyor. Nitratlar, bitkilerin büyümesini hızlandırmak için kullanılan gübreler nedeniyle sebzelerde yüksek oranlarda bulunabilir ve bu durum sağlık açısından bazı riskler oluşturabilir. Nitratlar ve nitritler, insan vücudunda nitrosaminler gibi kanserojen bileşiklere dönüşebilir; bu da özellikle mide ve sindirim sistemi kanseri riskini artırabilir. Aşırı nitrat alımı, aynı zamanda methemoglobinemi adı verilen bir duruma neden olabilir; bu, özellikle bebeklerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir (European Food Safety Authority).
Nitratın aşırı alındığında kardiyovasküler hastalıklara ve diğer sağlık sorunlarına neden olabileceği de bazı çalışmalarda belirtilmiştir (European Food Safety Authority).
Pişirme Yöntemleri ve Nitrat Seviyeleri
Pişirme yöntemi nitrat seviyesini düşürüyor. Bu nedenle, sebzelerin doğru şekilde yetiştirilmesi ve aşırı gübre kullanımından kaçınılması büyük önem taşımaktadır. Aynı zamanda, sebzeleri tüketmeden önce iyice yıkamak ve pişirme yöntemleri ile nitrat seviyelerini azaltmak da alınabilecek önlemler arasındadır.
- En etkili pişirme yöntemleri arasında haşlama ve kaynatma yer alır.
- Araştırmalar, sebzelerin haşlanması veya kaynatılması sırasında nitrik bileşiklerin bir kısmının suya geçerek nitrat seviyesinin önemli ölçüde düştüğünü göstermektedir.
- Özellikle yapraklı sebzeler (ıspanak, marul, roka gibi) pişirildiğinde, nitrat içeriğinde %50’ye varan bir azalma olabilir (European Food Safety Authority).
- Ancak, haşlama sırasında nitratların suya geçtiğini göz önünde bulundurmak önemlidir. Bu nedenle haşlama suyunun tüketilmemesi önerilmektedir.
- Buharla pişirme gibi yöntemler nitratın azalması açısından etkili değildir; çünkü nitrat, sebzede kalmaya devam eder.
Bu yüzden nitrat miktarını azaltmak için en etkili yöntemlerden biri haşlama olarak kabul edilmektedir (MDPI).
Kaynak: Sözcü
