Pusat-Özen Barajı ve Tarihi Köyün Yeniden Gün Yüzüne Çıkışı
Hafik ilçesine bağlı Pusat ve Özen köyleri arasında inşa edilen Pusat-Özen Barajı, 2008 yılından itibaren su tutmaya başlamış ve köylerin tarihi dokusunu derinden etkilemiştir. Barajın zemininde kalan Pusat köyü, eski yerinin yakınındaki bir yamaca taşınmak zorunda kalmıştır. Köydeki yapılar kısa bir süre içerisinde su altında kalmış, köy barajın etkisiyle tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Ancak, köyün camisi ve onun minaresi, su yüzeyinde kalmayı başaran tek yapı olarak dikkat çekmektedir. Bu minare, köylüler için bir gözlem noktası haline gelmiş ve yıllar boyunca barajdaki su seviyesini izlemek için kullanılmıştır.
İSALE HATTI SEVİYEYİ DÜŞÜRDÜ
2022 yılında Sivas kent merkezinin su ihtiyacını karşılamak üzere 4 Eylül Barajı’ndaki suyun azalmasıyla, Pusat-Özen Barajı’ndan isale hattı çekilmiştir. Bu hattın tamamlanmasıyla birlikte, barajdaki suyun büyük bir kısmı kent merkezine yönlendirilmiştir. Tarım ile uğraşan çiftçilerin suya olan yoğun talebi ve yetersiz yağışlar, barajdaki su seviyesinin büyük ölçüde azalmasına neden olmuştur. Bu durumu takiben, 2008 yılından beri su altında kalan Pusat köyü yeniden gün yüzüne çıkmıştır. Eski köy kalıntılarının birçoğu harabe durumda olsa da, cami ve bazı binaların hâlâ sağlam kalması dikkat çekmektedir. Kuruyan bölgelerde, eski köy kalıntıları rahatlıkla gezilebilir hale gelmiştir.
‘BÖYLE GÖRECEĞİMİ HİÇ DÜŞÜNMEMİŞTİM’
Bölgeye yakın Yeniköy’de yaşayan Ramazan Karagöz, baraj su tutmadan önce köyün taşınma işlemlerinde yer almış ve şimdi köy kalıntısını 16 yıl sonra ziyaret etme fırsatı yakalamıştır. Karagöz, su altında kalan köyü bir daha görebileceğini hiç düşünmediğini belirterek, “Yoldan geçerken köyün son halini görünce içimdeki duygular kabardı ve burayı ziyaret etmeye karar verdim. Eski hatıralarım gözümde canlandı. Taşınma sürecinde arkadaşlarımla birlikte buradaki evleri söküp, traktörlerle yeni yerleşim yerlerine taşımıştık. Şu anda ise buranın halini görüyorsunuz. Caminin minaresinin şerefe kısmına kadar su çıkıyordu, ancak son zamanlarda su seviyesi oldukça düştü. Şu an caminin tabanına kadar indi. Böyle bir çekilme olabileceğini hiç düşünmemiştim. Sulama ve Sivas merkeze verilen içme suyu nedeniyle barajdaki su seviyesi büyük oranda azalmış. Seneye sulama yasaklanacak deniyor. Bu baraj, üç farklı kaynaktan gelen su ile besleniyor. Böyle bir durumu görünce insanın içi acıyor, burada birçok anımız var. Şu anki manzara içler acısı. Burası suyla dolduktan sonra bir gün tekrar bu şekilde göreceğimi hayal etmemiştim.” şeklinde duygularını ifade etmiştir.
