Türkiye’de yaşayan milyonlarca emeklinin maaşları, açlık ve yoksulluk sınırının altında kalmaktadır. Bu durum, emeklilerin geçimlerini sağlamak için yeniden çalışmak zorunda kalmalarına yol açmaktadır. DİSK Emekli-Sen Genel Sekreteri Fikri Kalender, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Uluslararası Çalışma Örgütü’nden (ILO) derledikleri veriler ve sendikanın araştırmaları doğrultusunda, bu yılın ilk on ayında iş cinayetlerinde 50 yaş ve üzerinde toplam 668 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
50 YAŞ ÜSTÜ 401 İŞÇİ KAYIT DIŞI
Kalender, “668 işçiden 267’si kayıtlı, yani prim ödeyenlerdir. 401’i ise kayıt dışı çalışanlardan oluşmaktadır. 50 yaş üstü kadın çalışanlardan iş cinayetinde hayatını kaybedenlerin sayısı 9’dur. Bu dönemde sanayi sektöründe 198, hizmet sektöründe 127, inşaat sektöründe 112, tarım sektöründe 101, diğer iş kollarında ise 130 işçi yaşamını yitirmiştir” bilgisini paylaştı.
Kalender, 50 yaş ve üzeri ölen işçilerin, iş cinayetleri toplamının üçte birini oluşturduğunu belirterek şunları kaydetti:
- “AKP iktidarının 4857 sayılı İş Kanunu’nda yaptığı değişiklikler ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun çıkarılması, iş cinayetlerinin artışına neden olmuştur.”
- “Son 12 yılda 6331 sayılı Kanun’da yapılan değişikliklerin yaklaşık yüzde 40’ı, sermayenin aşırı üretim ve kâr için engel gördüğü uygulamaların gevşetilmesi veya belirsiz hale getirilmesi üzerinedir.”
- “Sermayenin taleplerine uygun düzenlemeler, işletmelerde denetim ve yaptırımları işlevsiz kılmış, böylece dizginsiz bir sömürü ilişkilerinin de önünü açmıştır.”
- “Güvencesiz ve sendikasız çalışma koşulları da iş cinayetlerinin artışına katkıda bulunmaktadır.”
Türkiye, Avrupa Birliği ülkeleriyle karşılaştırıldığında iş cinayetleri konusunda en kötü ülkedir. AB üyesi 27 ülkede iş cinayetleri oranı yüz binde 1,76 iken, Türkiye’de bu oran yüz binde 8,76’dır. Bu durum, AKP iktidarının tercihini işçi ve emekçilerden yana değil, sermayeden yana kullandığını göstermektedir.
EMEKLİNİN MİLLİ GELİRDEN ALDIĞI PAY KÜÇÜLDÜ
Diğer yandan, İstanbul Planlama Ajansı (İPA) “Türkiye’nin Sosyal Güvenlik Karnesi”ni yayımladı. Raporda, Türkiye ekonomisinin 2003-2022 döneminde ortalama yüzde 5,4 büyüdüğü belirtilerek şunlar kaydedildi:
- “Türkiye, son on altı çeyrektir aralıksız olarak sürekli büyüyen bir ekonomidir.”
- “Bu dönemde emekli sayımız artmış, toplam nüfusa oranı da yükselmiştir.”
- “Ancak bu artışa rağmen emeklilerin milli gelirden aldığı pay küçülmüştür.”
Yani büyüyen ekonomi ve refah artışından emekliler hak ettikleri payı alamamış, aksine payları küçülmüştür. 2010 yılında emekli aylığı ödemelerinin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYH) oranı yüzde 6,8 iken, 2022 yılında bu oran yüzde 4,5’e kadar düşmüştür. Bu veriler, 2010 yılından 2022 yılına kadar geçen dönemde emeklilerin milli gelirden aldığı payın reel olarak yüzde 34,6 oranında azaldığını göstermektedir.
Kaynak: Sözcü
