Üniversite Yerleştirme Sonuçları ve Gençlerin Durumu
ÖSYM, son üç yıldır üniversite yerleştirme sonuçlarını farklı metotlarla değerlendiriyor. Sınava katılan aday sayısı, tercih yapan aday sayısı ve okul türlerine göre kazanan aday sayıları ayrı ayrı sınıflandırılmakta. Yükseköğretime Giriş Sınavı’na (YKS) giren ve kazanan adayların sayısı bu yıl rekor bir artış gösterdi. ÖSYM’nin verileri, Türkiye’nin umudu olan gençliğin içinde bulunduğu zor durumu gözler önüne seriyor:
- 2024 YKS’ye toplam 3 milyon 36 bin 945 aday başvurdu, sınava girenlerin sayısı ise sadece 2.9 milyon oldu.
- 2 milyon 755 bin 301 aday üniversiteye yerleşmeye hak kazandı. Ancak bunlardan yalnızca 1 milyon 670 bin 205’i tercih yaptı. Yani kazanan adayların %39.38’ini oluşturan 1 milyon 85 bin 96’sı tercihte bulunmadı. Ayrıca, 638 bin 622 aday yerleştirildi fakat kaydını yaptırmadı.
- Son üç yılda bir fakülteyi kazanmasına rağmen yoksulluk, yüksek kiralar, eğitim maliyeti ve beslenme gibi sebeplerle üniversiteye kayıt yaptırmayan öğrencilerin oranı zirve yaptı. Bu oran 2022’de %26.5 iken, bu yıl %39.3’e yükseldi. Yani üniversite sınavını kazanan her 100 öğrenciden yaklaşık 40’ı kayıt yaptırmadı.
- Fen liselerinden her iki öğrenciden biri kayıt yaptırmadı. Fen liselerindeki üniversite yerleşme oranı 2022’de %51.3, 2023’te %51.2, 2024’te ise ilk kez %50’nin altına düşerek %47.05’e geriledi. Fen lisesindeki öğrencilerin çoğu yurt dışına gitmeyi tercih etti.
İmam Hatiplerin Durumu
- Anadolu Liseleri, ön lisans ve lisans bölümlerine yerleştirilip kayıt yaptırmayan 423 bin 729 öğrenciyle birinci sırada yer almakta.
- İmam Hatip Liseleri’nin 2024 YKS verilerine bakıldığında, tercih yapma hakkı kazanan 252 bin 377 adaydan %35.5’ini oluşturan 89 bin 661 aday, kazandığı halde çoğunlukla ekonomik nedenlerle kayıt yaptırmadan açıkta kalmıştır. İmam hatip liseleri, lisansta %83.6 oranıyla hak ettiği halde tercihte bulunmayan birinci okul türü olmuştur.
- 2023 yılında 2 milyon 895 bin 128 aday tercih yapma hakkı kazanmışken, bunlardan sadece 1 milyon 880 bin 697 aday tercih yapmıştır. Aslında, 2 milyon 895 bin 128 aday üniversiteye girmeye hak kazanmıştı; ancak 1 milyon 880 bin 697 aday tercih hakkını kullanmıştır. 2023 YKS’de %35.04 oranına karşılık gelen 1 milyon 14 bin 431 aday tercih yapmamıştır. 2024’e gelindiğinde ise hakkı olduğu halde tercih yapmayan aday sayısı artarak 1 milyon 85 bin 96’ya ulaşmıştır. Tercih yapma hakkı kazanan aday sayısı 2023 YKS’ye göre düşmesine rağmen, 2024 YKS’de tercih yapmayan aday sayısı artmıştır.
Gençlerin Gelecek Korkusu
Eğitim Uzmanı Alaaddin Dinçer, ÖSYM’nin son üç yıllık verilerini karşılaştırarak, üniversite sınavını kazanıp yerleştirme hakkı kazanmasına rağmen tercih yapmayanların oranının 2024’te rekor kırdığını belirtmiştir. Dinçer, şu açıklamalarda bulundu:
“Bu veriler, gençlerin geleceğini üniversite okuyarak kurtarmaya dair umutlarını yitirdiğini gösteriyor. İşsiz kalacaklarını bildikleri için açık öğretim tercih etmediler. Alacakları diplomanın işe yaramayacağını çok iyi biliyorlar. Ekonomik ve sosyal kriz, gidecekleri kentte yaşama zorluğu gibi unsurlar gözlerini korkutuyor. Ailelerinin yanında bile kalan öğrenciler, kazandıkları üniversitelere kayıt yaptırmadı. Ekonomik kriz derinleştikçe, eğitimden kaçış oranları artıyor. Öğrenciler, mezun olduklarında işsiz kalacaklarını çok iyi gördükleri için, üstelik bir de para verip vakıf üniversitelerine gitmekten kaçındılar. Ülkemizin 1 milyon 85 bin 96 pırıl pırıl genci, geleceğe dair umutlarını ekonomik kriz nedeniyle kaybetmiş durumda.”
Kaynak: Sözcü
