Uyku Felci: Korkutucu Bir Deneyim
Halk arasında “karabasan” olarak adlandırılan uyku felci, uyku sırasında yaşanan ve birçok insanı etkileyen korkutucu bir deneyimdir. Bu durum, uyandıktan sonra vücudun hareket etmemesi, konuşamama ve yoğun bir çaresizlik hissi ile karakterizedir. Uyku felcinin ardında yatan sebepler ve olası çözüm yolları, nöroloji uzmanlarının araştırmalarının merkezinde yer almaktadır.
Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Füsun Domaç, uyku felcini bir tür atak olarak tanımlıyor. Bu atak esnasında kişinin bilinci açık olmasına rağmen, çevresinde olup bitenlerin farkında olmasına rağmen hareket edememesi ve konuşamaması, yoğun bir korku ve endişe yaratır. Doç. Dr. Domaç, “Solunum kasları etkilenmediği için nefes alma süreci devam eder. Ancak, yanında birinin varlığını hissetmek veya ayak sesi gibi halüsinasyonlar yaşamak mümkündür.” şeklinde bilgi veriyor.
Nedenleri ve Tetikleyiciler
Uyku felcinin en yaygın sebepleri arasında aşağıdakiler yer almaktadır:
- Kronik yorgunluk
- Düzensiz uyku alışkanlıkları
- Vardiyalı çalışma düzeni
- Stres
- Alkol ve kafein tüketimi
Doç. Dr. Domaç, “Uyku felci genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde başlar; fakat yetişkinlerde de görülebilir.” diyerek bu durumun yaygınlığına dikkat çekiyor. Uyku felcinin temeli, uykunun rüya evresi olarak bilinen REM (Rapid Eye Movement) uykusuna dayanmaktadır. REM uykusu sırasında kaslar felç durumunda bulunur ve bu sayede rüyalardaki hareketler gerçek hayata yansımaz. Ancak uyku felci durumunda, kişi uyanık olmasına rağmen beyin hala REM uykusunda olduğu için kaslar hareketsiz kalır.
Tedavi ve Önleme Yöntemleri
Doç. Dr. Domaç, izole vakalarda uyku felcinin genellikle tedavi gerektirmediğini vurguluyor. En etkili önleme yöntemi, düzenli ve kaliteli bir uyku almak ve stresi minimize etmektir. Ayrıca, uyumadan önce yapılan gevşeme egzersizleri de faydalı olabilir. Ancak uyku felci sık sık tekrarlanıyorsa veya uyku sırasında başka belirtiler eşlik ediyorsa, bir uyku hastalıkları uzmanına başvurmak son derece önemlidir. Çünkü bu durum, narkolepsi gibi daha ciddi bir uyku bozukluğunun belirtisi olabilir.
Kaynak: Sözcü
